Stel je voor: twee plasmaschermen staan rechtop tegen de muur in het dorpshuis. Het zijn aanraakschermen. Ze werken als een iPad: slepen, vegen, aantikken. Scroll door meerdere themaboekenkasten. Als je tikt op een boek opent het zich ter inzage. Je kan het doorbladeren. Heb je vragen, dan gebruik je het Byldskermloket (Fries voor Virtueel Loket) voor beeldcommunicatie met een bibliotheekmedewerker in de stad. Als het boek je bevalt kies je voor de optie ‘kopen’ of ‘lenen’ en voor de optie ‘papier’ of ‘digitaal’.
Een blogbericht over dit onderwerp, daartoe besloot ik na een mail van de door mij zeer gewaardeerde Roeland Westra van het leerbedrijf Nofcom. Roeland vertelde me dat hij bezig is met een project rond het Nieuwe Winkelen, in samenwerking met de opleiding Detailhandel van ROC Friese Poort Dokkum. Hij stuurde een uiterst interessante video en tekst vanuit Korea mee: lees en bekijk die hier. Langs dezelfde lijnen waren we hier in het bescheiden Noordoost-Friesland al bezig geweest. Alleen gaat een en ander hier soms iets langzamer dan in het nieuwe centrum van de wereld: het Verre Oosten.
Stenen tijdperk
We leven eigenlijk nog in het ‘stenen tijdperk’ van de computertechnologie. De grootste uitdaging ligt desondanks niet in de technologie, maar in het ‘anders’ organiseren van innovatie- en werkprocessen. Dat kan de manier zijn om ‘krimp’vraagstukken te lijf te gaan. Welke nieuwe vormen van samenwerking en dienstverlening kunnen we met wie en onder welke condities ontwikkelen, samen met burgers in een krimpregio? Hoe ziet de ‘maatschappelijke business case’ er dan uit?
Meer ouderen, minder jongeren. Meer zorgbehoefte, minder geld. Meer werkloosheid, minder bedrijven. Verdwijnende winkels, postkantoren, bankfilialen, bibliotheken, scholen, cafés. Hoe kunnen we ervoor zorgen, dat het toch fijn blijft om in een klein dorp te wonen? Het dorp Burum is de proeftuin voor de inzet van breedband en ICT als instrument voor sociale en economische ontwikkeling van een krimpend platteland. We noemen het project: Smart Rural Network Society, een onderdeel van het derde werkpakket van Vital Rural Area.
Nieuw type dorpshuis
Het digitale dorpshuis nieuwe stijl . Moet dat er komen? Het wordt niet alleen van baksteen, want dat is er al. Het gaat niet alleen om ‘ontmoeten’, want dat gebeurt daar al. Maar een ‘dorpshuis’ is ook een ‘gedachte’, tussen de oren van de mensen. Die gedachte kan tastbaar gemaakt worden in de ‘wolk’ van het internet, een ‘wolk’ waar mensen elkaar kunnen vinden, net als in de echte wereld. Voor Het Nieuwe Werken, voor virtuele loketdiensten, voor de bibliotheek- of supermarkt-op-afstand. Dat laatste idee kan er als volgt uitzien.
Bieb op afstand
Papier
Kopen op papier: de bezorgmodule/webwinkel treedt in werking, allemaal nog steeds vanuit vanuit het plasmascherm. Daar moet iets georganiseerd worden – meestal het moeilijkste onderdeel van innovatie. Zeker in de ICT, waar de techneuten denken dat een project klaar is als de techniek is opgeleverd.
Lenen op papier: je komt terecht in de bezorg/afhaalmodule / online reserveren. Kopen digitaal: er komt een koppeling tussen webwinkel en/of de lokale boekwinkel en/of bol.com. Verzending geschiedt vervolgens naar het mailadres van de klant, of als upload naar een e-reader. Deze e-reader is te koop of te lenen/huren in het dorpshuis. De recente prijsdoorbraak van de Amazon Kindle zal helpen! Nu nog slechts $ 79 per stuk.
Digitaal
Lenen digitaal: we maken een koppeling met de databank van de bibliotheek. We zorgen voor automatische upload naar de e-reader. Tot slot richten we een buddysteem in voor digibeten. Volgens mij een goed concept. Zo bouwen we ook een virtuele supermarkt.
Megasupermarkt
Deze staat intussen al op het programma voor ‘Burum’ en ook heel hoog op de uitvoeringsagenda van het Sociaal-economisch Masterplan Noordoost-Friesland. De supermarkt heet ‘mega’ omdat met digitale technologie boodschappen kunnen worden gedaan uit een megagroot assortiment, veel groter dan ooit zou kunnen in een dorpswinkel. De Megasupermarkt wordt opgezet in samenwerking één of meer supermarkten uit de grotere dorpen in de omgeving van Burum en met de lokale groentenboer die met zijn marktkraam enkele malen per week in het dorp staat.
Features zijn een bezorgservice tussen supermarkt, groentenboer en een depot in het dorpshuis, een online bestelformulier dat via het platform of Byldskermloket te benaderen is, beeldcommunicatie met de magazijnbediende in de supermarkt (opdat een boodschappenlijstje kan worden voorgelezen), een app voor grote plasmaschermen met aanraakfunctie, waarmee virtueel door supermarktschappen kan worden gebladerd, net als in de virtuele bibliotheek.