Gisteren voerde ik een eigenaardig gesprek met een Amerikaanse dame van de IRS (de belastingdienst van de Verenigde Staten). Een mevrouw die probeerde zoveel mogelijk te klinken als een computer. Het liep goed af. Ze wees ons een belastingnummer toe voor het publiceren van e-books op Amazon. Het eerste boek is deze week uitgekomen. Het gaat over de jonge jaren van mijn moeder, Els van Hesteren. Een zeer persoonlijke terugblik op de vormende jaren van een pubermeisje. Zij groeide op in het Nederlands-Indië van de jaren dertig , maar belandde kort voor de Tweede Wereldoorlog in het kille Nederland.

Wat vooraf ging

In het jaar 2011 ondervroeg ik mijn moeder over haar jeugdjaren. 87 Jaar oud was ze inmiddels en mijn vader, haar echtgenoot, was nog maar net overleden. Hoe vaak had ze mijn broer Marnix en mij niet verteld over die prachtige tijd in Nederlands Indië en over de vreselijke oorlogsjaren in Nederland die daarop waren gevolgd? Al van kleins af aan hoorden we over Tempo Doeloe, de baboe’s, kokkie en de geborgenheid die een jong meisje moet hebben gevoeld bij dit leven waaraan nooit een einde scheen te komen. En we rilden bij de verhalen over de kilheid die zij had ervaren in het bezette Nederland en het werk dat zij voor het Verzet had gedaan.

Te hooi en te gras hadden we ons een beeld gevormd van de jeugd van onze moeder. Nooit echter hadden we dit als een consistent, min of meer chronologisch verhaal te horen gekregen. Dat er nu toch een samenhangend relaas is ontstaan vond zijn oorsprong in een stukje tekst, ‘Onvergetelijke Jaren’, in het e-boek weergeven onder ‘Deel 1’. Zij schreef het in haar eigen vlotte schrijfstijl. Dat was de aanleiding waarom ik, tijdens mijn wekelijkse bezoeken aan haar flatje in Amsterdam-Slotervaart, bij haar aan de keukentafel ben gaan zitten met een notitieblok. “Vertel het nu eens in de juiste volgorde, Mam! Hoe zat dat nu precies, met die zwerfjaren tijdens de oorlog, hoe heb je die Schotse George leren kennen, hoe komt het dat je nooit een academische studie hebt kunnen doen?”

Zo kwam ik telkens een week later weer langs met uitgewerkte teksten, die haar weer tot nieuwe reminiscenties brachten . Weken-, soms maandenlang ging het zo voort. Waar nodig gaf ik de mondelinge teksten een stukje nabewerking en als ik het idee had dat er chronologisch iets niet klopte, stelde ik dat bij haar aan de orde. Er kwam een moment dat zij zich niets nieuws meer voor de geest kon halen. Dat was het moment dat we het verhaal afsloten en terzijde legden.

Het leven hierna

Eind januari 2014 kwam een einde aan het lange, boeiende leven van onze moeder, Els van Hesteren. Negentig jaar intussen, woonde zij altijd nog zelfstandig op dat flatje in Amsterdam. Begin december 2013 verhuisde zij naar Harlingen. Mijn vrouw Inge en ik hadden er sterk op aangedrongen, want na een val in het voorjaar van 2012 was ze bedlegerig en dat maakte het leven in dat appartement volgens ons eenzaam en ook riskant, want wie lette er op haar, afgezien van de wekelijkse bezoekjes van mijn broer en mij en een paar keer per dag huishoudelijke hulp van de thuiszorg?

Wij allen hoopten dat ze bij ons in Harlingen nog een paar mooie jaren zou kunnen beleven. Hapjes en drankjes, af en toe binnenwippen op haar kamer, de feestdagen, verjaardagen en in de zomer een barbecue in de tuin. Daar dachten haar lichaam en zijzelf heel anders over. Zij vond het welletjes. We moeten dat aanvaarden en zijn erg blij dat we deze vijftig intensieve dagen van zo dichtbij hebben mogen meebeleven. Het was goed zo.

Op zaterdag 1 februari vierden wij het slotstuk in een prachtige uitvaartdienst en een geweldig samenzijn met haar en onze vrienden en familie. En toen bleef er een leegte achter. Dat was even wennen. Een grote steun is het vaste vertrouwen van onze moeder, dat er werkelijk een plaats bestaat waar wij allemaal naar toe gaan als we het aardse verlaten.

Het e-boek

Van binnen voelde ik een sterke behoefte aan ‘afsluiting’. Afsluiting van de 59 jaren waarin ik een moeder als een vanzelfsprekendheid beschouwd had. En aan een stukje eerbetoon. Dat is dit e-boek geworden. Een werkstuk, dat niet al te evenwichtig is samengesteld, dat hier en daar te hooi en te gras ervaringen mengt met overwegingen. Maar dat wel heel goed weergeeft wie Els van Hesteren was, hoe ze dacht, hoe ze voelde.

Dit eerste e-book staat nu op de plank bij Amazon. De wereldoorlog en daarna. Het is te vinden op http://www.amazon.com/dp/B00IIOXM5A 

Tegelijk met de publicatie van het e-book heb ik op aanraden van Amazon en van Liesbeth Heen, waarover in een volgend blog meer,  een auteurspagina aangemaakt: amazon.com/author/gijsvanhesteren.

Lees deze blogpost in het Engels.

Lees ook mijn blog: ‘Onder mijn korset een pistool‘