Maandelijks archief: mei 2014

Verandering en het platteland

Medialab Ameland. Kunstenares Astrid Nobel kadert de open ruimte van het Amelander buitengebied. Foto Festina Lente, Inge van Hesteren
Medialab Ameland. Kunstenares Astrid Nobel kadert de open ruimte van het Amelander buitengebied. Foto Festina Lente, Inge van Hesteren

Onlangs schreef ik over de invloed van technologische veranderingen. Dergelijke processen verlopen soms geleidelijk, maar goed beschouwd zijn er in de wereldgeschiedenis meerdere schoksgewijze omwentelingen aan te wijzen. Hier ga ik het hebben over de betekenis van technologische revoluties voor plattelandsregio’s. Waarom gaat dit rurale regio’s aan? Kunnen deze niet eenvoudig doorgaan op wijze die zij gewend zijn? Waarom zouden ze zich niet afwachtend opstellen?

Tekst en foto’s: © Festina Lente, Gijs en Inge van Hesteren

Open houding nodig?

Jazeker, een open houding ten aanzien van deze helaas onvoorspelbare toekomstige ontwikkelingen is van groot belang. Het verschil tussen stad en platteland speelt hierin een belangrijke rol. In stedelijke gebieden is men gewend aan snelle veranderingen en er is een groot reservoir beschikbaar aan kennis, ervaring en arbeidskracht. Men zal er vaak adequaat reageren op ingrijpende veranderingen als deze. In rurale gebieden ligt dat anders. Het leven verloopt er langs wegen der geleidelijkheid, verandering wordt wantrouwend bekeken, kennisinstellingen zijn veraf. De omvang van de beroepsbevolking is kleiner dan in de stad en economische activiteit richt zich op dienstverlening in eigen kring, of op de agrarische sector. De perceptie van en de reactie op digitale ontwikkelingen zal tussen stad en platteland snel divergeren. Is daardoor juist niet een extra inspanning nodig vergeleken bij een stedelijke regio? De conclusie kan alleen maar bevestigend zijn.

Slow versus fast society

De hamvraag is: kan je het je wel veroorloven om achter te blijven? Een keuze zal gemaakt moeten worden. Willen inwoners van rurale gebieden een toekomst voor hun regio van ‘slow economy, slow society’? Misschien is het goed zoals het is. Kies dan niet voor een al te proactieve houding ten aanzien van deze digitale revolutie. Op zich is er niets mis mee. Een groot deel van de aantrekkingskracht van een perifere plattelandsregio ligt juist in deze eigenschappen.

Anderzijds, misschien willen de plattelandsbewoners meer dan dat. Denk aan werk voor de volgende generatie, een actieve middenstand, een hoog opleidingsniveau, een hoger inkomensniveau, een aandeel in de revolutionaire stappen die het mensdom zal gaan zetten in het digitale domein. Meedoen…  Lees verder Verandering en het platteland

Wereldgeschiedenis: schoksgewijs veranderen

Onlangs schreef ik een adviesrapport voor een samenwerkingsverband van lokale overheden. Drie centrale gedachten: technologie helpt de mens vooruit, deze vooruitgang is meetbaar in ‘disruptieve’ stappen, en we zitten middenin de meest recente stap.

IMG_1247uaTechnologie helpt de mens vooruit

Sinds enkele decennia vindt er een ingrijpende digitale revolutie plaats, die leidt tot grote wereldwijde en lokale veranderingen. Deze revolutie is vergelijkbaar met andere kantelpunten van de menselijke beschaving. Bijvoorbeeld met de transitie van een jagende, zwervende bevolking naar een sedentaire, zo’n tienduizend jaar geleden, met de uitvinding van het schrift, zo’n vijfduizend jaar geleden, of met de uitvinding van de stoommachine en de aansluitende industriële revolutie van de achttiende en negentiende eeuw. Het zijn omwentelingen als deze die de grootste veranderingen hebben veroorzaakt in de manier waarop de samenleving zich organiseert en hoe mensen met elkaar omgaan, communiceren, handelen. Veranderingen, die ook in dit geval weer veel groter zullen zijn dan de meeste mensen zich vandaag realiseren.

Tekst en foto’s: © Festina Lente, Gijs en Inge van Hesteren

Van mammoetjager tot communicatiesamenleving

Van jagen naar landbouw

Even terugkijken naar de bovengenoemde voorbeelden. Ten eerste de gevolgen van de omslag van een samenleving van nomadische jagers en verzamelaars naar een landbouwsamenleving. Vanaf dat moment was het mogelijk geworden om veel grotere bevolkingsaantallen van voldoende voedsel te voorzien. De wereldbevolking maakte een groeispurt door en de eerste steden ontstonden. Bepaalde bevolkingsgroepen konden worden vrijgesteld van voedselproductie. Ze kregen de mogelijkheid zich bezig te houden met de levering van diensten (onderwijs, gezondheidszorg, openbaar bestuur), of met de productie van gebruiksvoorwerpen, gereedschappen, wapens en  onderkomens.  Lees verder Wereldgeschiedenis: schoksgewijs veranderen