Van Dieren juicht einde waddenmantra’s toe

Dit blog werd op 30 december 2014 geplaatst in de Harlinger Courant.

LEEUWARDEN – Voor haar dertiende symposium koos de Waddenacademie het thema ‘Wadden Sea Research’, Waddenonderzoek. Toonzetter van de conferentie was de Terschellinger Wouter van Dieren, erkend verdediger van duurzame oplossingen voor economische en ecologische problemen. Temidden van een geleerd gezelschap bepleitte hij een hoofdrol voor de wetenschap. Het is volgens hem de enige manier om de patstellingen te doorbreken.

Nog niet eens zo heel lang geleden was er met betrekking tot de Waddenzee maar één mantra: ‘handen af’. Het streven naar duurzame bescherming had vooral geleid tot economische en ecologische stagnatie. Van Dieren: “Verstarring bij politiek en wetenschap, aan het begin van het vorige decennium. Pas nadat de wetenschap terugkeerde naar het podium ontstond er een win-winsituatie. Clubs als de Waddenvereniging en onderzoeksinstituten als het NIOZ, Imares lieten de alarmbellen afgaan, de NAM moedigde een herziening van het Waddenbeleid aan, het Waddenfonds financierde talloze projecten en de Waddenacademie ondersteunde de samenwerking tussen de wetenschappers.”

Harde noodzaak, vond Van Dieren. Hoezo ‘handen af’? Zo werkt het niet in Nederland, een land dat is gevormd door mensenhand. Zelfs een woest natuurgebied als de Waddenzee wordt al sinds acht eeuwen actief gereguleerd. Dit nieuwe Waddenmanagement heeft wél onderbouwing nodig. Vandaar die nadruk op het wetenschappelijk onderzoek. Voor een internationaal samengestelde zaal vol met beschaafde, beleefde wetenschappers was het een open deur. Over het belang ervan waren allen het eens.  

Barometer

Kanttekeningen waren er desondanks genoeg. John Dagevos van het aan de universiteit van Tilburg verbonden onderzoeksinstituut Telos had een Waddenbarometer ontwikkeld, een instrument dat zo objectief mogelijk moet laten zien of het de goede kant opgaat. Stemmen uit de zaal misten een sociaal-culturele component. Hoe zat het met de leefbaarheid van de regio? En het is allemaal goed en wel, zo’n barometer, maar voorlopig heeft deze nog niet veel invloed op de besluitvormingsprocessen van politiek en overheid.

Logisch dat de kritiek toenam, naarmate het onderwerp concreter werd. En logisch, dat een onderzoeksinstrument dat ontwikkeld is door de ene wetenschapper onder vuur komt te liggen bij de andere wetenschappers. Het gaat om conculega’s, tenslotte. Het grote publiek, dat niet behoort tot de insiders, kan zich vastklampen aan de essentie van deze conferentie. Het versteende handen af-beleid behoort tot het verleden. Voor de ecologie van de Waddenzee is er beleidsmatig alle ruimte, maar zeker niet minder zal die er zijn voor economie, cultuur en voor de mensen in het gebied.

Tekst en foto: © Festina Lente, Gijs & Inge van Hesteren