Tagarchief: kunstenaars

Ebb & Flow live in Hannemahuis

Zo vaak gebeurt het niet, dat je als gewone sterveling kunstenaars live aan het werk ziet. Het Hannemahuis bood het duo Irem Kaneli en Stijn Smit de gelegenheid. Parallel aan de lezing over hun conceptuele kunst vervaardigden zij voor een met grote ogen toekijkend publiek het schilderij ‘Mini-Lost Drops Ebb & Flow Hannemahuis (2023)’.

Irem Kaneli (Istanbul, 1970) en Stijn Smit (Schingen, 1976)
Irem Kaneli (Istanbul, 1970) en Stijn Smit (Schingen, 1976)

Lees verder Ebb & Flow live in Hannemahuis

11Fountains: walvis in de Willemshaven

HARLINGEN – Dankzij shantykoor de Skúmkoppen was de stemming al uitstekend op het moment dat Jennifer Allora en Guillermo Calzadilla via Skype hun ontwerp voor de Harlinger fontein toelichtten. Het publiek hield deze positiviteit de hele avond vast. Onthuld  werd een zout water spuitende potvis en op enkele kritische opmerkingen na reageerde de zaal instemmend. Het 11Fountainsproject is wat Harlingen aangaat goed onderweg.

Foto: Joachim de Ruijter.

In juni vorig jaar berichtten we uitgebreid over het verkennende bezoek van het Amerikaans-Puertoricaanse echtpaar; ga hiervoor naar ‘Fonteinkunstenaars op werkbezoek‘.  Lees verder 11Fountains: walvis in de Willemshaven

Fonteinkunstenaars Culturele Hoofdstad 2018 op werkbezoek

Harlingen: ‘a wonderful place’

HARLINGEN – Eind juni reisde het kunstenaarsechtpaar Jennifer Allora en Guillermo Calzadilla naar Nederland, op verzoek van het project 11Fountains. Dit deelproject van Culturele Hoofdstad 2018 voorziet voor elke Friese Elfstedenstad een monumentale fontein, ontworpen en gebouwd door een internationale kunstenaar. De Amerikanen kwamen in beeld nadat Yinka Shonibare en Marina Abramovic waren afgevallen, beiden om gezondheidsredenen. Allora en Calzadilla parkeerden hun zesjarige dochtertje bij opa en oma in New York en hadden alle tijd om zich uitvoerig rond te laten leiden door stad en havens. Na afloop waren zij enthousiast, maar hoe hun kunstwerk eruit ging zien konden zij nog niet vertellen.

De pas ingestelde Harlinger Fonteincommissie had hen drie voorkeurslocaties voorgelegd. “Het unieke van Harlingen wordt bepaald door de ruimte, de zee”, legt artistiek coördinator Irene Kromhout uit. “Vandaar dat we vandaag een wandeling maken langs het Havenplein, de Willemshaven en de Zuiderpier. Het college van B en W en de gemeenteraad zullen straks kiezen uit één van deze drie plaatsen, natuurlijk rekening houdend met de voorkeuren van de kunstenaars en met de technische en ruimtelijke mogelijkheden.”

Irene Kromhout: “In elke Elfstedenstad verloopt het proces anders. Ik probeer de linking pin (de schakel, red.) te zijn tussen het project, de kunstenaars en de lokale betrokkenen. Heel merkwaardig. Veel Friezen hebben helemaal niets met de geschiedenis en cultuur van hun woonplaats.”

De wandeling is geen kleinschalig of intiem gebeuren. Het gezelschap staat onder leiding van burgemeester Roel Sluiter, bijgestaan door wethouder Hein Kuiken en een gevarieerde groep gemeenteraadsleden. Een aantal vertegenwoordigers van Culturele Hoofdstad en het fonteinenproject zorgt voor inhoudelijke ondersteuning.

Dicht bij de zee

Guillermo Calzadilla – geboren in Havana, Cuba en later naar de Verenigde Staten geëmigreerd – is geen groot spreker. Misschien heeft zijn afkomst er iets mee te maken. Hij gaat volledig zijn eigen gang. Op vragen reageert hij kort en hij is zuinig met zijn woorden. Het lijkt alsof hij de kwebbelende groep hoogwaardigheidsbekleders probeert te ontlopen. Dan weer wandelt hij voor de stoet uit, dan weer een eind erachter. Een uur lang is hij zelfs volledig onvindbaar. Tijdens de afsluitende borrel in de potvisloods aan de Willemshaven zien wij Calzadilla echter op zijn gemak naar binnen kuieren. “Prima sfeer hier, zo dicht bij de zee”, wil hij kwijt. “Het is allemaal nieuw voor ons, we nemen de omgeving in ons op. Het is echt te vroeg om nu al met conclusies te komen.”

Guillermo laat de sfeer van zee, stad en havens rustig op zich inwerken.

Een heel andere persoonlijkheid toont Jennifer Allora; zij is open en welbespraakt. Over Harlingen: “We zijn op stel en sprong naar hier gekomen. Het voorstel van 11Fountains ontvingen we nog maar heel kort geleden. Wat een beautiful place is Harlingen. Dit lijkt me een geweldige stad om te wonen, zeker voor opgroeiende kinderen. In korte tijd hebben we heel veel indrukken opgedaan. Wat die betekenen voor het fonteinontwerp kunnen we nog niet zeggen. Wat ons zeker aanspreekt: de zee, het zeilen, de historie, de haven. Nu moeten Guillermo en ik samen de puzzel gaan samenbrengen.”

Uitdaging aan de stad

Froukje Oostra loopt mee tijdens de stadverkenning. Zij begeleidt het Harlinger deelproject van 11Fountains als technisch adviseur. “De Harlinger Fonteincommisie kwam met drie voorkeurslocaties. De commissieleden zijn de stem van de stad. Het is best een uitdaging, Niet iedereen vindt hetzelfde mooi.”

Froukje Oostra: “Het is best een uitdaging.”

De commissie bestaat momenteel uit Hugo ter Avest (directeur museum Hannemahuis), Anneke F. Visser (voorzitter vereniging Oud Harlingen), Wiegerina van der Meer (interieurarchitect), Lia Duinker (eigenaar ontwerpbureau), Lucia van der Meer (voorzitter HOV), Bram Visser (directeur Visser Special Metal Products), John Feikema (voorzitter Harlingen Promotion), Karen Brugman (Beng Evenementen), Hans Burkels (voorzitter Centraal Comité 1945).

Een goede klik tussen Anneke Visser (links) en Anna Tilroe.

Artistiek projectleider Anna Tilroe is degene die het 11Fountainsproject uit alle macht heeft aangejaagd. “Heel lang heb ik gewerkt als kunstcriticus, onder andere voor de Volkskrant en NRC. De kunst, dat is mijn vak, dat is mijn wereld. Er bestaat een grote kloof tussen de samenleving en de kunst. Daartussen wil ik een brug slaan. Drie dingen zijn belangrijk in Friesland, heb ik gemerkt terwijl ik rondtrok door de provincie. De ‘Mienskip’, het gemeenschapsgevoel. De cultuur en de historie. Het water en de watertechnologie. Zo kwam ik op het idee van de fonteinen. Het pad gaat niet over rozen, maar het was verschrikkelijk leuk om er de afgelopen tweeëneenhalf jaar mee bezig te zijn. Per stad hebben we gekozen voor bepaalde thema’s. Voor Harlingen was dat toch de directe nabijheid van de zee. De bevolking hecht aan tradities, maar kan daardoor de grandeur, het grote gebaar waarderen. Deze twee kunstenaars vinden het heel leuk dat ze hierbij betrokken werden. Ze hebben nog nooit een fontein ontworpen, maar toen ze meekregen wie er allemaal meededen wilden ze er beslist bijhoren.”

Allora en Calzadilla hebben een vermoeiend verblijf in Harlingen achter de rug, volgepropt met kennismakingsbijeenkomsten, een stadswandeling, lunches, verkenningsexcursies, borrels en presentaties. “We plakken er nog een paar dagen achteraan, misschien in Zwitserland. Daarna gaan we snel weer naar opa en oma. Daar wacht Isabella op ons.”

Jennifer Allora (rechts): “Amazing, die Zuiderpier. En de prachtige woningen in het centrum, waarvan we er een paar van binnen mochten bekijken.” Links Roel Sluiter.

Elf fonteinen – 11Fountains

De stad Leeuwarden is in 2018 Culturele Hoofdstad van Europa. In dat kader worden er allerlei evenementen en festiviteiten georganiseerd. Eén van de publiekstrekkers is het project 11Fountains. De fonteinen worden aangeboden door de stichting Kulturele Haadstêd. De materiaal- en productiekosten en de ontwerpkosten van de kunstenaar vallen daaronder. Van de steden wordt verwacht dat ze meewerken aan voorbereiding, aanleg en beheerkosten. Alle betrokken gemeenten hebben hun medewerking toegezegd.

Vol trots gaf Roel Sluiter uitleg over de drie locaties in Harlingen.

De website meldt: ‘Dit kunstproject koppelt elf van ’s werelds meest toonaangevende beeldende kunstenaars aan de Elfsteden. Iedere kunstenaar ontwerpt een fontein, die het verhaal van de stad en haar geschiedenis vertelt. Men hoopt dat zo een ontmoetingsplaats ontstaat. De fonteinen zijn hedendaagse kunstwerken. Daarmee geven zij blijk van de snel veranderende wereld waarin wij leven. Sociale verschuivingen, technologische innovaties en klimaatverandering. De fonteinen slaan een brug tussen de complexe, mondiale wereld van nu en de oude geschiedenis van een plaats en zijn bevolking. De kunstenaars werken in harmonie samen met de lokale gemeenschap.’

In het najaar presenteren de kunstenaars een voorlopig ontwerp. De gemeetneraad zal dit bespreken. Eind 2016 komt er een definitief ontwerp, waarover de raad een oordeel kan uitspreken. Begin 2018 moet de fontein klaar zijn.

Meer informatie: www.2018.nl/llfountains.

“Aha, is die meneer daar de burgemeester?” De jongens zijn niet onder de indruk. “We zijn allemaal gelijk op deze wereld.”

Overzicht

Stad: Leeuwarden.
Gemeente: Leeuwarden.
Kunstenaar: Jaume Plensa (Spanje)

Stad: Sneek.
Gemeente: Súdwest-Fryslân.
Kunstenaar: Stephan Balkenhol (Duitsland).

Stad: IJlst. 
Gemeente: Súdwest-Fryslân. 
Kunstenaar: Shinji Ohmaki (Japan).

Stad: Sloten.
Gemeente: De Friese Meren.
Kunstenaar: Jorge St. Lucy Orta (Argentinië/GB, woonachtig in Parijs).

Stad: Stavoren. 
Gemeente: Súdwest-Fryslân.
Kunstenaar: Mark Dion (USA).

Stad: Hindeloopen.
Gemeente: Súdwest-Fryslân.
Kunstenaar: Cai Guo-Qiang (China, woont in New York).

Stad: Workum.
Gemeente: Súdwest-Fryslân. 
Kunstenaar: Het ontwerp van Pascale Marthine Tayou (Kameroen) is helaas ongeschikt bevonden. Men is op zoek naar een andere kunstenaar.

Stad: Bolsward. 
Gemeente: Súdwest-Fryslân. 
Kunstenaar: Johan Creten (België, woont in Parijs).

Stad: Harlingen.
Gemeente: Harlingen.
Kunstenaars: Jennifer Allora en Guillermo Calzadilla (USA/Cuba, wonen in Puerto Rico).

Stad: Franeker.
Gemeente: Franekeradeel.
Kunstenaar: Jean-Michel Othoniel (Frankrijk).

Stad: Dokkum.
Gemeente: Dongeradeel.
Kunstenaar: Birthe Leemeijer (Nederland).

De Amerikanen: “Deze Zuiderpier is vergelijkbaar met de Afsluitdijk: een rechte streep door het water. Landschapskunst.”

 

Tekst en foto’s Gijs en Inge van Hesteren
Dit artikel is eerder gepubliceerd in de Harlinger Courant, juni 2016