Tagarchief: Schuttevaer

Zeilmaten uit verre landen

Nikki Foltýnová: 'Zeilen doe je niet op de kok. Hier leef je bij het moment.'

Nikki Foltýnová: ‘Zeilen doe je niet op de klok. Hier leef je bij het moment.’ (Foto’s: Gijs van Hesteren)

Waddenzee trekt internationaal personeel

HARLINGEN – Er komt heel veel internationaal personeel af op de historische zeilschepen die met passagiers varen in de Waddenzee. Ligt het aan het eigenzinnige Nederland, aan de schilderachtige stad Harlingen of aan de karakteristieke zeilvloot? Misschien laten Zwitsers, Polen, Tsjechen en Amerikaanse Belgen zich inderdaad inspireren door de romantische, zoutwaterzeilende vrachtschepen. Het fenomeen ‘bruine vloot’ is tamelijk uniek in de wereld. Alleen al vanuit Harlingen vertrekken wekelijks meer dan zeventig schepen met betalende gasten naar zee. Alleen in Nederland kom je commerciële zeilvaart tegen op deze schaal.  Lees verder Zeilmaten uit verre landen

Een leven lang knokken voor een open Compagnonsvaart

Steffen van der Werff.
Steffen van der Werff. Op de foto wil hij wel, maar alleen nadat hij zijn das heeft gestrikt. (Foto: Gijs van Hesteren)

Steffen van der Werff en de ‘Tjerk Hiddes’

GORREDIJK – Zeventig jaar lang vormden Steffen van der Werff, het motorschip ‘Tjerk Hiddes’ en de Opsterlandse Compagnonsvaart een onverbrekelijke drie-eenheid. Met de beurtdienst Gorredijk-Sneek en later met de stoomboot van Sinterklaas bepaalden zij het collectief geheugen van Gorredijk. Als jongeman had Van der Werff helemaal niet zoveel zin om te gaan varen, maar door de polio van zijn vader had hij geen keus. Inmiddels 94 jaar oud komt Van der Werff nog altijd op voor de vrije vaart op het 34 kilometer lange kanaal.  Lees verder Een leven lang knokken voor een open Compagnonsvaart

Thema-onderzoek ILT naar zeilende passagiersschepen

WEST-TERSCHELLING – Verscheidene overheidsinstanties bundelden eind juni hun krachten voor een uitgebreide controle in de haven van Terschelling. In het kader van een thema-actie maakte wandelende reglementen-encyclopedie Thom Bijkersma van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) een ronde langs de rijendik aangemeerde slaapschepen. In totaal bezochten de inspecteurs tien historische zeilende hotelschepen en twee recreatieschepen.

Na inspectie van de papieren maakt inspecteur Thom Bijkersma (rechts) een ronde over het schip, samen met Beer van der Heide van de Landelijke Eenheid en schipper Erik van Aken. (Foto: Gijs van Hesteren)
Na inspectie van de papieren maakt inspecteur Thom Bijkersma (rechts) een ronde over het schip, samen met Beer van der Heide van de Landelijke Eenheid en schipper Erik van Aken. (Foto: Gijs van Hesteren)

Schipper-eigenaar Erik van Aken van het ‘Wapen fan Fryslân’ staat er ontspannen bij, informeel gekleed in spijkerbroek en T-shirt. ‘Nee hoor, voor zo’n inspectie ben ik niet bang. Veiligheid hoort erbij. Er waren toch wel enkele verrassingen, De inspecteur van ILT vond wat kleine dingetjes die ik makkelijk kan verhelpen.’  Lees verder Thema-onderzoek ILT naar zeilende passagiersschepen

Kapitein Sea-Watch: ‘Europa ontwijkt verantwoordelijkheid’

Jeroen Peters: 'Je moet beginnen in de Libische opvangkampen, in plaats van de reddingsschepen weg te halen.' (Foto: Gijs van Hesteren)
Jeroen Peters: ‘Je moet beginnen in de Libische opvangkampen, in plaats van de reddingsschepen weg te halen.’ (Foto: Gijs van Hesteren)

GRONINGEN – ‘De noodzaak is aanwezig. Of deze mensen nu komen voor asiel of niet, als ze in levensgevaar zijn hebben zij recht op hulp’. In februari sprak ik voor Weekblad Schuttevaer met een verontwaardigde Jeroen Peters (43). In zijn woning in Groningen is de boomlange kapitein er zeker van. ‘Als zeeman kan je nooit of te nimmer iemand laten verdrinken. Dat is mijn motivatie.’

Kort na het gesprek legde de Nederlandse overheid de Sea-Watch 3 voor enkele maanden aan de ketting, na uit een hoge hoed nieuwe technische eisen te hebben uitgevaardigd. De rechter beoordeelde dit onlangs als onrechtmatig. Het schip voer  direct weer uit, wist intussen een zestigtal mensen te redden van de verdrinkingsdood en is voor hen nu op zoek naar noodopvang binnen Europa. Een vervolgverhaal, voorlopig met een open einde.  Lees verder Kapitein Sea-Watch: ‘Europa ontwijkt verantwoordelijkheid’

Positieve geluiden bij koude Vlootdag Harlingen

Een hek om de Waddenzee? Ben je gek!

Ondanks voorjaarssneeuw stonden de kades van de Zuiderhaven toch regelmatig zwart van de mensen. Wel zo prettig voor de shantikoren, ambachtslieden, de stadsharmonie en de standhouders. (Foto's: Gijs van Hesteren)
Ondanks voorjaarssneeuw stonden de kades van de Zuiderhaven toch regelmatig zwart van de mensen. Wel zo prettig voor de shantikoren, ambachtslieden, de stadsharmonie en de standhouders. (Foto’s: Gijs van Hesteren)

HARLINGEN – Ieder jaar opent het vaarseizoen van de zeilcharterschepen met de Vlootdag. Die wordt in grote eendracht georganiseerd door de Verenigde Bruine Zeilvaart Harlingen (VBZH), de gemeente Harlingen en de boekingskantoren: Rederij Vooruit, Schipperscoöperatie Historische Zeilvaart Harlingen, Traditional Sailing Charter, Zonnewind Zeilreizen en Holland Sail. Het grote nieuws was deze keer dat er ook in 2022 een Sail Harlingen zal plaatsvinden.

Lees verder Positieve geluiden bij koude Vlootdag Harlingen

Levvel stelt Lely’s erfgoed veilig

Aftrap werkzaamheden Afsluitdijk

KORNWERDERZAND – Met aan de horizon de Waddenzee en het glasheldere silhouet van de stad Harlingen verrichte minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD) van Infrastructuur en Waterstaat begin april de starthandeling voor het werk aan de Nieuwe Afsluitdijk. Rijkswaterstaat en bouwconsortium Levvel verwachten dit af te ronden in 2022. Als lid van een centrumrechtse regering vroeg de minister in haar toespraak opvallend veel aandacht voor duurzaamheid, klimaatverandering en meer balans in de natuur.

Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat verwijderde de eerste oude basaltsteen uit de 'oude' dijk. 'Een oer-Hollands project. Hier staat een heel trotse minister', zei zij. (Foto: Gijs van Hesteren)
Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat verwijderde de eerste oude basaltsteen uit de ‘oude’ dijk. ‘Een oer-Hollands project. Hier staat een heel trotse minister’, zei zij.
(Foto: Gijs van Hesteren)

Lees verder Levvel stelt Lely’s erfgoed veilig

Oplevering en proefvaart landingsvaartuig D-Day

Zware boeg- en hekgolf. Schipper en persmensen genieten. (Foto: Gijs van Hesteren)
Zware boeg- en hekgolf. Schipper en persmensen genieten.
(Foto: Gijs van Hesteren)

Van de USA naar Normandië, Engeland, Nederland en weer terug

HARLINGEN – Daniel Starks in de Amerikaanse staat Wyoming is trots op zijn collectie van 120 militaire voertuigen. Hij toont deze vanaf volgend jaar aan het publiek in zijn nieuwe National Museum of Military Vehicles. Hij vond dat er ook een landingsvaartuig dat tijdens D-Day was ingezet bij hoorde. Een Brabants bedrijf kreeg de opdracht om op onderzoek uit te gaan. BAIV Maarheeze vond zo’n vaartuig uiteindelijk in het Engelse graafschap Kent. Het restauratiewerk werd gegund aan de Franeker Scheepswerf Talsma. De uitvoering van het werk vond plaats bij onderaannemer Scheepstimmerbedrijf Feith in Harlingen, onder projectleiding van E.E.S. Taxaties. Het vervolg? Via de stranden van Normandië terug naar de USA.  Lees verder Oplevering en proefvaart landingsvaartuig D-Day

Het belang van vuurtorens voor scheepvaart en cartografie

HARLINGEN – Vijfenzeventig jaar lang wierp de vuurtoren van Harlingen zijn licht over haven en Vaarwater langs de Pollendam. In 1998 verloor het bouwwerk zijn functie als baken voor de scheepvaart. Het werd omgebouwd tot éénkamerhotel met een uniek uitzicht. Dat is nu twintig jaar geleden en daarom kwam landmeter Kees van Hamersveld naar Harlingen voor een vuurtorenlezing.

(Foto: Gijs van Hesteren)

De zaal in Museum het Hannemahuis zat vol. Met overwegend wat oudere belangstellenden, vaak met een nautische of cultuurhistorische achtergrond. Van Hamersveld: ‘Ik ben niet de enige met deze interesse. De Nederlandse Vuurtorenvereniging telt zo’n 440 leden. Voor mij persoonlijk zijn vuurtorens echt een geo-dingetje. Natuurlijk, ze liggen altijd aan zee en dat is leuk. Meestal op een mooie plek en dat is ook goed. Maar mijn interesse is vooral landmeetkundig. Ik heb mijn hele leven gewerkt als landmeter, vandaar. Elke toren vertelt zijn eigen verhaal. In mijn boek staan er wel vijftig. Ik heb ze persoonlijk bezocht en gefotografeerd en de achtergrondgegevens verzamelde ik de afgelopen twintig jaar uit kranten, brochures en boeken.’  Lees verder Het belang van vuurtorens voor scheepvaart en cartografie

Modieus naar Spitsbergen

HARLINGEN – Regelmatig organiseert Jeanine Otten van Museum Het Hannemahuis lezingen over maritieme onderwerpen. Ditmaal sprak Sandra Comis over de kleding van walvisvaarders. ‘Van kou had men in de zeventiende eeuw waarschijnlijk minder last’, legde de Voorschotense archeologe uit. ‘Korte jasjes, zij het vaak in twee of drie lagen, pofbroeken, lange geweven kousen, lage schoenen, alles volgens de toenmalige mode. We vinden eigenlijk zelden zulke oude textielresten.’

Sandra Comis: ‘Ik heb me laten omscholen. In de archeologie is geen droog brood te verdienen’.
(Foto: Gijs van Hesteren)

‘Niemand weet daar raad met deze textielresten’

Voor een onderzoek in opdracht van het Arctisch Centrum van de Rijksuniversiteit Groningen ontdekte Comis eind jaren zeventig, begin jaren tachtig bij Smeerenburg op Spitsbergen en in vijftig graven op het eilandje Zeeuwse Uitkijk een groot aantal kledingstukken. Normaal gesproken verdwijnen die het eerste op archeologische vindplaatsen. Ze vergaan door vocht en schimmels. Dankzij het poolklimaat echter is daar veel bewaard gebleven. Het leidde tot de grootste collectie van 17e en 18e-eeuwse werkmanskleding van Europa.  Lees verder Modieus naar Spitsbergen

Van Het Nut naar de Binnenvaartsimulator

Verslag van twee eeuwen maritiem onderwijs

HARLINGEN – De Harlinger Maritieme Academie bestaat tweehonderd jaar. Het werd uitbundig gevierd, met een reünie, maar ook met de presentatie van een boek: ‘Leren navigeren, 200 jaar maritiem onderwijs in Harlingen’. Geo Arnold, achterkleinzoon van oud-leerling kapitein Jan Holstein kreeg het op 24 mei uitgereikt en historicus Jurjen Leinenga schreef het. Een gesprek met de auteur.

Auteur Jur Leinenga overhandigde het eerste exemplaar van 'Leren navigeren' aan Geo Arnold (links), achterkleinzoon van kapitein Jan Holstein. Holstein was oud-leerling van de School voor Wis- en Zeevaartkunde en namens de familie nauw betrokken bij de overdracht van diens memoires aan Museum het Hannemahuis. Leinenga maakte er dankbaar gebruik van in het hoofdstuk over de jaren 1859-1878, waarin hij de nadagen van de zeilvaart beschrijft. (Foto: Gijs van Hesteren)
Auteur Jur Leinenga overhandigde het eerste exemplaar van ‘Leren navigeren’ aan Geo Arnold (links), achterkleinzoon van kapitein Jan Holstein. 
(Foto: Gijs van Hesteren)

Jurjen Richard Leinenga (1958) studeerde geschiedenis in Groningen. Zijn proefschrift gaf hij de titel Arctische walvisvangst in de achttiende eeuw: de betekenis van Straat Davis als vangstgebied (Amsterdam, 1985). Hij werkt sinds 2013 bij de projecten Dutch Ships and Sailors en Diepere Maritieme Data. Begin 2018 legde hij de laatste hand aan het digitaliseren van monsterrollen in Noord-Nederlandse archieven en musea, waaronder die van de Harlinger waterschout.
Zijn contacten met de Maritieme Academie stammen uit deze periode. ‘Ik kom zelf uit een varende familie en ik houd van geschiedenis. Eigenlijk is er in dit vakgebied weinig aandacht voor onze varende historie. Neem de vaart op de Oostzee. Ik miste waardering voor al die mensen die keihard gewerkt hebben. Aan mijn eigen vader heb ik dit kunnen zien. Als kapitein en reder was hij altijd in de weer. Zes uur op, zes uur af.’  Lees verder Van Het Nut naar de Binnenvaartsimulator