Om tien uur licht uit. Een slaapzaal die naar zweetvoeten rook. Voor dag en dauw uit bed, zonder ontbijt, geen koffie om wakker te worden. Een speedmars van 20 kilometer met bepakking. Ja da-hag, dacht ik. Ontberingen okee, maar een beetje respect graag! Nou, zo werkte het niet bij de sergeants.

Achttien was ik en groen als gras. Vijf dagen was ik in militaire dienst. Wereldschokkend verschoof mijn wereldbeeld. Ter plekke werd ik voor eeuwig opstandig en dwars. Precies het tegenovergestelde van wat de sergeants beoogd hadden.

Afbreken en opnieuw opbouwen, dat was hun strategie. “Lamzakken, ga staan als ik dat zeg! Zitten! Opstaan! Nee, zitten! Handen uit je zakken! Zit niet met je pik te spelen! Wat ja? Ja sergeant, zal je bedoelen! Plaats rust! In de houding!”

Afknijpen, drillen, vernederen, uitputten. Dat brak het eigen willetje van die jongetjes wel even. Het vergde maar een paar weken. Daarna zou het tijd zijn om te boetseren. Het karakter van de ideale soldaat: gehoorzaam, kritiekloos, fanatiek.

In de roze wolk van het dagelijkse leven van een middelbare scholier had ik er nooit eerder diep over nagedacht. Nu kwam het besef als een donderslag: de wereld zit niet op jou te wachten! Meedoen moet je en je kop houden.

Met mijn geweer gemikt tussen de ogen van een kartonnen soldaat wist ik het ineens: dat was niet voor mij! Ik gooide het FAL-wapen naast me neer en ik zei: “Vanaf nu weiger ik dienst!”

Dat was het begin van een leven, waarin ik voortaan zelf zou besluiten wat ik zou doen. Dat besluit bezorgde me in de jaren daarna regelmatig problemen. Vooral echter zelfrespect en tevredenheid!