Rutger van der Meij schreef vorige week een verhaal over mij, voor de zaterdagbijlage van de Leeuwarder Courant . Hij heeft het gesprek dat wij hadden heel goed weergegeven, vind ik. Ik wou, dat ik zo kon schrijven. Daarom laat ik Rutger hier aan het woord.

“Het lukt me wel om sceptici warm te maken voor een nieuwe ontwikkeling.”

Zorgvuldig uitgekiende carrières hebben ze, de babyboomers in zijn omgeving.
Wat dat betreft heeft oudschipper Gijs van Hesteren (55) ,,de boot gemist.” Toch leverden de ongebruikelijke keuzes van de ideeënman bij Kabel Noord een kleurrijke loopbaan op.

Steeds kijkt hij even opzij. Een schip dat binnenloopt, beweging op de kade. Helemaal afscheid nemen van het water kan Gijs van Hesteren niet. Zeker niet nu die ene aak zo vlakbij ligt afgemeerd, tegenover het terras aan de Harlinger Oude Buitenhaven. ,,Dat is ’m”, knikt hij. ,,Daar zijn we mee begonnen. Goh, wel toevallig dat hij hier nu ligt.” Maar daar blijft het bij. Geen spoor van sentiment. Varen, dat is een afgesloten hoofdstuk.Al zes jaar is de 55-jarige Harlinger nu ‘innovator’ bij Kabel Noord, de kleine nutskabelaar in het noordoosten van Friesland. Hij brainstormt onder meer over de mogelijkheden van gratis breedband en glasvezelinternet die de leeglopende regio klaar moeten maken voor de toekomst. Gemaakt boos: “Altijd wordt er maar gepraat over het tegenhouden van krimp en vergrijzing. Het is allemaal zo defensief. Zorg liever dat je jongeren en ondernemers iets kan bieden. Dan komen ze juist naar je toe.”

Het is een van de weinige momenten dat hij tijdens het gesprek zijn stem verheft. Hoewel de term innovator doet denken aan die kale, hyperactieve manager uit de soepreclame, maakt Van Hesteren juist een kalme en beheerste indruk. ,,Dat past het beste bij de omgeving waarin ik nu werk. Friezen kloppen zich nu eenmaal niet graag op de borst. Maar rustig was ik al toen ik nog als schipper aan het roer stond, hoor. Passagiers stelden daar wel prijs op.”

WEERBAAR

Rustig was het ook in het Brabantse Budel, waar Van Hesteren een deel van zijn jeugd doorbracht. Als huisarts ‘van buiten’ kon zijn vader er niet aarden. ,,Er waren al twee dokters, die zagen geen plek voor nóg een notabele in het dorp.” De patiënten bleven weg, en het rijke roomse leven werd door de familie als beklemmend ervaren. ,,Hoewel mijn ouders katholiek waren, bleef de gemeenschap voor hen gesloten. Ja, de pastoor kwam langs, maar vooral om te informeren wanneer het volgende kind zich zou aandienen.”

Halverwege de jaren zestig verhuisde het gezin naar Breda. Van Hesteren begon er met het gymnasium, maar van harte ging het niet. ,,Ik was niet zo’n studiehoofd. Tenminste, de lesstof vond ik niet zo interessant. Want ik las wel veel, op een gegeven moment iets van 350 boeken per jaar. Alles wat er in onze boekenkast stond verslond ik.” Dat het op het gymnasium niet vlotte, ergerde zijn moeder, die haar twee zoons graag naar de universiteit zag gaan.

,,Een doener”, noemt hij zichzelf. ,,Ik kan slecht stilzitten, zeker als ik interessante dingen om me heen zie.” Zoals de brommers en motoren die elk weekeinde stonden uitgestald bij het katholieke internaat waar hij inmiddels naartoe was gestuurd. Ze waren eigendom van de oudere jongens, die boekenwurm Van Hesteren geregeld op de huid zaten. Hij werd er weerbaar door, leerde letterlijk van zich afslaan. En zei het internaat uiteindelijk vaarwel.

Zo trok hij als zeventienjarige diplomaloos van baantje naar baantje – op zijn eerste eigen brommer. Fabriekswerk, of pijpfitten in de Antwerpse haven, wat twee keer zoveel opleverde als in Nederland. Met een vriend kampeerde hij op nabijgelegen campings. Later gebruikte Van Hesteren de brommer voor vakantieritten door Europa. ,,Op jonge leeftijd ontdekte ik al hoe leuk de wereld was en hoeveel er te ontdekken viel.”

Gijs van Hesteren zoekt graag het contact op. Op het werk of bij de slager,   wildvreemden mogen rekenen op een opmerking of een praatje. Van de mensen moet je het hebben, vindt hij. Lang wilde hij met behulp van ‘mensenwerk’ een betere wereld creeren, maar de praktijk bleek weerbarstig. ,,Mijn vrouw Inge en ik waren een jaar of 25 toen we ons opgaven als gastgezin. Kregen we moeilijk  hanteerbare pubers in huis die amper jonger waren dan wijzelf. Dat werkte natuurlijk niet. Maar we waren idealistisch.”

Van Hesteren is een kind van zijn tijd, hij zal de laatste zijn om dat te ontkennen. Na een jaar avondschool kon hij alsnog naar de universiteit: het werd andragogie. ,,Veranderkunde. Volgens mij bestaat die studie nu niet meer.” Zijn echtgenote volgde intussen een speciale opleiding voor timmervrouwen. De lucht was zwanger van marxisme en feminisme, de Van Hesterens verhuisden van woongroep naar kraakboerderij en werkten in het ‘Kollektieve Kafee’.

KEUZEMOMENT

,,In je leven komen er maar een paar keuzemomenten langs waarmee je alles kan veranderen. Mijn advies is: probeer het gewoon.” Zo begon Van Hesteren zijn schippersbestaan, met een gezonde dosis bluf. Goed, met geleend geld had het echtpaar inmiddels een woonaak gekocht die hij ook nog kon laten varen.

,,Het avontuur trok. En in de andragogie viel begin jaren tachtig toch geen baan te vinden.” Een charterschipper in Hoorn zocht een maat, maar vroeg Van Hesteren op het sollicitatiegesprek of hij niet als schipper achter het roer wilde staan. ,,Gewoon doen, dacht ik. Gelukkig kreeg ik een bemanningslid dat wel doorhad dat ik onervaren was met een 25 meter lange tweemaster, en mij een handje hielp.” Een stokoud handboek over het manoeuvreren met zeilschepen deed de rest. Vrouw en kinderen scheepten in, en spoedig voer Van Hesteren met schoolklassen en Duitse toeristen over het IJsselmeer.
Ja, dat mist hij toch wel het meest. Al die verschillende mensen die ze in achttien jaar hebben meegenomen. En juist zij baanden het pad naar zijn huidige werk bij Kabel Noord, zo legt Van Hesteren uit.

,,Een schipper is ook reisleider en zorgt voor een goede sfeer aan boord. Bijvoorbeeld door het enthousiasme van die ene reisgenoot over te brengen op de rest. Of uitzoeken wat er toch aan scheelt bij die sombere passagier. Je bent een beetje psycholoog. Die ervaringen komen nu nog steeds van pas.”

Van grotere invloed waren ,,de jonge honden” die hij midden jaren negentig eens op zijn schip meenam. Geweldig zo’n boottocht, maar moest de schipper niet eens klanten gaan werven via internet? Van Hesteren ging aan de slag met e-mail en websites, had er lol aan en raakte al snel vertrouwd met de mogelijkheden van het web. Inmiddels had het gezin zich allang met een eigen schip in Harlingen gevestigd. IJsselmeertochten waren Waddentochten geworden. Van Hesteren richtte zijn blik ook naar buiten: hij werd aanspreekpunt van de plaatselijke bruine vloot, en bestuurder bij de landelijke beroepsvereniging in Enkhuizen. ,,Met zestig individualistische schippers vergaderen en afspraken maken, daar leer je wel van.”

FLINKE DIP

De vloot telt meerdere schippers die al een leven achter zich hebben, vertelt de rijzige Harlinger. Die moeten nog op latere leeftijd fysiek zwaar werk gaan doen. Hij is blij dat het schippersbestaan hem vroeg is komen aanwaaien. Toch was het in 2004 genoeg. De economie had in de paar jaar daarvoor een flinke dip doorgemaakt, de klandizie niet minder. ,,Maar belangrijker nog: het plezier was weg. Bij regen en wind maakte ik steeds kortere tochten, terwijl de passagiers ruig weer geweldig vonden. Het werd tijd voor iets anders.”

Kabel Noord wilde graag met Van Hesteren in zee, tot zijn aangename verassing ,,Ik ben gekozen op mijn verhaal denk ik, mijn sociale vaardigheden. Het lukt me wel om sceptici warm te maken voor een nieuwe ontwikkeling.” Als ‘projectleider breedband’ moest hij het ‘maatschappelijke rendement’ van het gemeentelijke kabelbedrijf vormgeven.
,,Hoe, dat wist ik ook niet meteen. Iedereen daar was bezig met zijn eigen ding. Maar ik heb veel geduld en ruimte gekregen. Eerlijk gezegd heb ik dat ook wel nodig, als eigenwijze schipper.”

Sinds hij zich met name inzet voor de ontwikkeling van het Noordoost-Friese platteland, noemen zijn bazen hem innovator. Van Hesteren werkt aan glasvezelringen, gratis WIFI-netwerken voor ondernemers, beeldtelefoons in de thuiszorg, 3D-projecten voor toeristen en meer interactiefs. Innoveren, dat is vooral lijntjes uitzetten, zegt hij. ,,Liefst twintig tegelijk, met jan en alleman. In Noordoost-Friesland ken ik inmiddels meer mensen dan in Harlingen. Je moet weg van je bureau, naar de mensen toe, bestaande oplossingen kopiëren, zorgen dat ideeën ook echt worden uitgevoerd.”

Ondertussen blogt en twittert de innovator er lustig op los. Zijn berichten geven blijk van een veelzijdige functie, waarbinnen geen dag hetzelfde is. De zeelucht snuift hij nu wel op als hij met de motor langs de Friese zeedijken trekt. ,,Ik vergelijk mezelf wel eens met de babyboomers die ik geregeld tegenkom. Managers, schoolbestuurders met gevestigde carrières. Tja, school was niets voor mij, dus in dat opzicht heb ik de boot gemist. Maar dat dwong me wel om creatieve keuzes te maken. Nooit een dag spijt van gehad.”

Rutger van der Meij
Foto Catrinus van der Veen

Een CV hoef ik nooit meer te schrijven, denk ik. Dat heeft Rutger al voor me gedaan.