Slimme plattelandssamenleving
Noordoost-Friesland is de leidende regio van het Europese ontwikkelingsproject Vital Rural Area. Dertien partners uit gebieden rondom de Noordzee doen eraan mee. Daar zitten gemeentes en provincies bij uit Noorwegen, Denemarken, Engeland, Duitsland, Engeland en België. Onderdeel van het Noordoostfriese deelproject is Smart Rural Network Society, ofwel de Tûke Plattelâns Netwurk Mienskip. Waar gaat dat over? Het leven op het platteland staat onder druk. Meer ouderen, minder jongeren. Meer zorgbehoefte, minder geld. Meer werkloosheid, minder bedrijven. Hoe kunnen we ervoor zorgen, dat het toch fijn blijft om in een klein dorp te wonen?
Jaarvergadering Plaatselijk belang Burum, 15 maart 2011. Foto © Kabel Noord.
Overheid, bedrijfsleven, zorg & welzijn staken de koppen bij elkaar. Hoe kon dit plan het beste aangepakt worden? En wáár? Mee aan tafel zaten onder andere de Provincie Fryslân en drie gemeenten. In goed overleg besloten zij om Burum als proefdorp uit te kiezen – al moest Burum dat zelf ook wel willen.
Waarom Burum?
Uit dit dorp verdwenen de laatste decennia veel voorzieningen. Winkels, het postkantoor, het dorpscafé, de bank, de gemeente. Echter, de bloeiende lokale gemeenschap wist dat goed op te vangen. Zowel behoefte als oplossing lagen hier vlakbij elkaar. Dat is de reden waarom het dorp Burum tot het eerste ‘slachtoffer’ werd verkozen. De eerste contacten met de mensen van dorpshuis en Plaatselijk Belang hebben geleid tot een breed onderzoek onder de bewoners van Burum. De resultaten bevestigden wat we al dachten.
De aandacht vestigde zich vooral op uit het dorp verdwenen financiële diensten (pinautomaat, bank), vervoersdiensten (bijvoorbeeld de busverbinding), zorg en welzijn (de huisarts die niet aanwezig is in het dorp) en zogenaamde ‘gemaksdiensten’ (winkel/supermarkt).
Digitale oplossingen?
We doen een greep uit de oplossingen voor deze problematiek, zoals die uit het onderzoek naar voren kwamen. In volgorde van belang: een dorpswebsite, die ook via televisie kan worden bezocht, een afdeling van Seniorweb, die zorgt dat ook ouderen veilig en vertrouwd mee kunnen doen op internet, bezorging van boeken en boodschappen bij het dorpshuis, een website die burenhulp organiseert, een digitaal loket in het dorpshuis om bijvoorbeeld personeel van de bank, belastingdienst, supermarkt of thuiszorg te kunnen spreken. Enkele andere dingen die genoemd werden: online boodschappen doen of lenen van bibliotheekboeken via televisie of website, een website om autoritten te delen of klussen te ruilen met anderen.
Cartoon door Donny Windsant, Burum.
Vervolg – overleg en opbouw
Conclusie: Burum ziet wel mogelijkheden voor een dorpshuis nieuwe stijl. Het blijkt, dat veel Burumers betrokken willen worden bij het vervolg, bijvoorbeeld als vrijwilligers of als tester.
Wat is de volgende stap? Samen met de bewoners van Burum staat overleg op de agenda, over het digitale dorpshuis nieuwe stijl . Moet dat er komen? Het wordt niet alleen van baksteen, want dat is er al. Het gaat niet alleen om ‘ontmoeten’, want dat gebeurt daar al. Maar een ‘dorpshuis’ is ook een ‘gedachte’, tussen de oren van de mensen. Die gedachte kan tastbaar gemaakt worden in de ‘wolk’ van het internet. Dat is een ‘wolk’ waar mensen elkaar kunnen vinden, net als in de echte wereld.
Natuurlijk vraagt een Burumer nu: “We ontmoeten liever levende mensen van vlees en bloed, in plaats van zo’n digitale meneer of mevrouw!” Zo is het, maar het gaat hier niet om vervanging, maar om aanvulling van goed contact; om meer, niet om minder ontmoetingen.
Voorbeelddorp
De initiatiefgroep hoopt op een goede samenwerking met Burum. Samen kunnen we een digitaal voorbeelddorp ontwikkelen. Een voorbeeld dat kan worden nagevolgd in andere delen van Noordoost-Friesland, later in heel Friesland. Onze regio was niet voor niets een voorloper met Vital Rural Area. Nu de Digitale Agenda Fryslân wordt opgesteld, als lokale uitwerking van de Europese agenda, leidt de spin-off van Vital Rural Area ertoe dat de focus van deze Digitale Agenda komt te liggen op het noordoosten van de provincie. Het platteland moet al vaak genoeg achter in de rij aansluiten, als het aankomt op voorzieningen. Dit keer doen we het andersom!
Kopij voor de Dorpskrant van Burum
Gijs van Hesteren, stuurgroep SRNS