Regelmatig bezoeken Inge en ik familie in Zeeland. Zelden kunnen we de imposante stoomslierten negeren, die opwolken aan de zuidoostelijke, Vlaamse horizon. Naast het dorpje Doel staat een kerncentrale. De rook komt uit de koeltoren, die staat aan het hoofdeinde van een onafzienbaar havencomplex.
Vijfentwintig kilometer is het hemelsbreed, van het Zeeuwse eiland naar Doel. Als je via de openbare weg reist, zit de Schelde in de weg. Daar moet je omheen en onderdoor. In het beste geval reis je 45, in het slechtste 75 kilometer. Wat goed of slecht is hangt af van je portemonnee: ben je bereid om tol te betalen voor de Liefkenshoektunnel?
Spookstad
Het plaatsje Doel zelf is allang een spookstad. Twintig huizen worden nog bewoond, verder staat het dorp leeg. Ooit woonden er 1.300 mensen. Het havenschap had plannen voor een nieuw havenbekken, precies waar Doel lag. Vele inwoners verkochten hun woning, verleid door vette verkoopprijzen en de overtuigingskracht van de lokale bestuurders.
Anderen voelden daar niets voor: kunstenaars, intellectuelen, socialisten en lastpakken werden actievoerder en bleven zitten waar ze zaten. De kerncentrale, die op de nominatie stond voor sluiting, bleef intussen onverstoorbaar doordraaien, ten gevolge van de toenemende vraag naar energie. Heel Doel en al het land er omheen werd herbestemd tot veiligheidszone. Daarmee werd het graven van het nieuwe havenbekken onmogelijk.
Dus het dorp blijft bestaan, maar bijna zonder inwoners. De bestemmingsplannen waren gewijzigd. Wonen mag je er niet meer en nieuwe kopers of huurders maken geen kans. Plannen zijn er wel. Projectontwikkelaars tekenen alvast aan het Monte Carlo van de Schelde. De weinige huisbezitters, huurders en een enkele kraker dromen van een vrijplaats voor kunst, cultuur en creativiteit.
Mad Max
Doel is vooral een plaats waar de tijd is stilgevallen. Een toevallige passant baant zich een weg naar het dorp, langs onafzienbare, megalomane havencomplexen met containers, havenkranen, oceaanschepen en raffinaderijen. In het dorp, naast de nog steeds functionerende kerk, ruisen de bomen boven de verstilde begraafplaats. De stemming in de lege straten is die van een postapocalyptische Mad-Maxfilm. Is de neutronenbom gevallen? Enkele uit Parijs overgekomen graffitti-artiesten zijn aan het werk in het voormalige benzinestation. Zij vinden het prima zo. “Deze plaats is cool, interessant. We houden van deze sfeer. Hier kunnen we ongestoord onze tags plaatsen en er is altijd een muur vrij!”
“Atoomenergie, nee bedankt”, dat stond op de grote ronde sticker op onze Besteleend in de jaren zeventig. Voorlopig echter mogen de Doelenaren blij zijn met hun kerncentrale. Die hield, in elk geval tot nu toe, de definitieve sloop van het dorp effectief tegen.
Dit is maar een blogje. Hoe het precies zit met Doel kan je nalezen op Wikipedia.