Onlangs schreef ik over de invloed van technologische veranderingen. Dergelijke processen verlopen soms geleidelijk, maar goed beschouwd zijn er in de wereldgeschiedenis meerdere schoksgewijze omwentelingen aan te wijzen. Hier ga ik het hebben over de betekenis van technologische revoluties voor plattelandsregio’s. Waarom gaat dit rurale regio’s aan? Kunnen deze niet eenvoudig doorgaan op wijze die zij gewend zijn? Waarom zouden ze zich niet afwachtend opstellen?

Tekst en foto’s: © Festina Lente, Gijs en Inge van Hesteren

Open houding nodig?

Jazeker, een open houding ten aanzien van deze helaas onvoorspelbare toekomstige ontwikkelingen is van groot belang. Het verschil tussen stad en platteland speelt hierin een belangrijke rol. In stedelijke gebieden is men gewend aan snelle veranderingen en er is een groot reservoir beschikbaar aan kennis, ervaring en arbeidskracht. Men zal er vaak adequaat reageren op ingrijpende veranderingen als deze. In rurale gebieden ligt dat anders. Het leven verloopt er langs wegen der geleidelijkheid, verandering wordt wantrouwend bekeken, kennisinstellingen zijn veraf. De omvang van de beroepsbevolking is kleiner dan in de stad en economische activiteit richt zich op dienstverlening in eigen kring, of op de agrarische sector. De perceptie van en de reactie op digitale ontwikkelingen zal tussen stad en platteland snel divergeren. Is daardoor juist niet een extra inspanning nodig vergeleken bij een stedelijke regio? De conclusie kan alleen maar bevestigend zijn.

Slow versus fast society

De hamvraag is: kan je het je wel veroorloven om achter te blijven? Een keuze zal gemaakt moeten worden. Willen inwoners van rurale gebieden een toekomst voor hun regio van ‘slow economy, slow society’? Misschien is het goed zoals het is. Kies dan niet voor een al te proactieve houding ten aanzien van deze digitale revolutie. Op zich is er niets mis mee. Een groot deel van de aantrekkingskracht van een perifere plattelandsregio ligt juist in deze eigenschappen.

Anderzijds, misschien willen de plattelandsbewoners meer dan dat. Denk aan werk voor de volgende generatie, een actieve middenstand, een hoog opleidingsniveau, een hoger inkomensniveau, een aandeel in de revolutionaire stappen die het mensdom zal gaan zetten in het digitale domein. Meedoen… 

Rol van de overheid

Tja, dan blijft er maar één weg over: invoegen in de digitale snelweg. En dat betekent commitment. Commitment die zich niet alleen tot de markt beperkt, waarbij we onder  ‘markt’ delen van de samenleving verstaan, die niet behoren tot het openbaar bestuur: het midden- en kleinbedrijf, misschien ook de non-profitsector. Ondernemers doen werkelijk álles wanneer het wat opbrengt. Vandaar dat het nu zo snel gaat in het digitale domein. Echter, indien het bedrijfsleven geen businessmodel op de korte termijn kan bedenken, zal het zaken laten liggen. Heel belangrijke zaken: in de zorg, in het onderwijs, op het gebied van sociale cohesie, enzovoorts. En juist dáár mag de lokale en regionale overheid zich een rol toedelen. Als deze overheden zich alleen reactief, volgend opstellen, zal de regio waarvoor zij de verantwoordelijkheid dragen zijn steeds meer achterblijven. Zoals gesteld, dat kan een keuze zijn, maar overdenk dan goed de consequenties.

Waar het mijn eigen toekomstvisie aangaat: die kan alleen maar positief zijn ten aanzien van een proactieve rol van het openbaar bestuur. Regie in het digitale domein is noodzakelijk en onafwendbaar.

Meer lezen over disruptieve technologische omwentelingen.

Tekst en foto’s: © Festina Lente, Gijs en Inge van Hesteren