Waarom imkers nog altijd nodig zijn
HARLINGEN – In de dinsdageditie van de Harlinger Courant kwamen zij al even zijdelings ter sprake: de Harlinger imkers. Net als een aantal anderen staan de bijentelers positief tegenover deelname in een zogenaamde Beleeftuin in het Harlinger Bos. Het is liefhebberij, zeggen zij, maar wat houdt die in?
De bij krijgt de afgelopen tijd wat meer aandacht. Deze insectensoort heeft een belangrijke rol bij de bestuiving van planten, ook als het gaat om menselijk voedsel. De bij zou echter door klimaatverandering en diverse andere oorzaken onder druk staan. Is dat de reden voor de liefhebberij van onder andere Bram de Smidt en Lieuwe Veltman? De laatstgenoemde geeft toe dat bijen het moeilijker hebben dan vroeger. Aan de andere kant: “Het valt wel mee, het gaat momenteel beter met de bijenstand. De grootste sterfte hebben we achter de rug. Er is zeker nieuwe aanwas en de imkers spelen daarbij een belangrijke rol.”
De Smidt vult aan. “We zitten in Nederland aan de uiterste grens van het verspreidingsgebied van de honingbij. Noordelijker dan hier leven zij niet. Veel minder dan vroeger zijn er voor hen natuurlijke woonplaatsen als holle bomen en dergelijke. Daarom is het goed dat imkers hen helpen.”
Gedrag manipuleren
De Smid gaf veertig jaar lang biologieles aan de scholengemeenschap en hij was de grote man achter stichting Station Carnicateelt Schiermonnikoog. Na zijn pensionering houdt hij zich vooral bezig met zijn walnotenboomgaard. Hij is een wandelende encyclopedie op het gebied van de imkerij. “Bijen zijn geen huisdieren: ze zijn niet gedomesticeerd. Maar we kunnen hun gedrag manipuleren. Dat is wat de imker doet. Bij het ene bijenras gaat dit makkelijker dan bij het andere. Wij werken met de Carnicabij; een zachtaardig bijenras. Dit ras willen we zo zuiver mogelijk houden. Schiermonnikoog is daarvoor heel geschikt. Er vindt geen uitwisseling plaats met bijenvolken van de vaste wal. Om de paar jaar halen we daarom enkele nieuwe koninginnen op van het eiland.”
De ChristenUnie ontwikkelde het idee voor een Beleeftuin in het Harlinger Bos. De gemeenteraad neemt er later deze maand een besluit over. De imkers gaven blijk van hun interesse in de tuin. De HC van dinsdag schreef erover. Per abuis meldden we dat Lieuwe Veltman voorzitter was van de afdeling Harlingen. De imkers hebben echter geen eigen afdeling van de Nederlandse Bijenhoudersvereniging (NBV). Zij zijn aangesloten bij de afdeling Leeuwarden. “En Bram is zo’n beetje ons opperhoofd”, zegt Lieuwe Veltman.
Veltman is er via via ingerold. “De bijen hadden het slecht, ik heb hier de ruimte en ik heb tijd. Ik heb me aangemeld bij een imkercursus van afdeling Leeuwarden. Daar had ik al snel door: met één kastje ben je nog geen imker. Maar ach, het gaat me niet om honingproductie. Intussen heb ik een vijftal bijenkasten. Alles bij elkaar hebben we een stuk of vier, vijf imkers in Harlingen. Ze doen het allemaal uit liefhebberij.”
De Smidt: “Zo’n Beleeftuin lijkt ons een goed idee. In een park of bos geven de bijen minder overlast – voor zover daarvan sprake is, want zoals gezegd, dit ras is heel zachtaardig. Af en toe komen er klachten over bijenpoep op auto’s of wasgoed. Een bijenstal in een Beleeftuin kan een educatieve rol krijgen. Kinderen die hebben gezien wat erbij komt kijken zullen later minder geneigd zijn tot vandalisme. Maar we zouden zeker de voorkeur geven aan een afsluitbaar terreintje.
Informatie over bijenteelt: leeuwarden.bijenhouders.nl/
Tekst en foto’s Gijs en Inge van Hesteren
Dit artikel verscheen in de Harlinger Courant in oktober 2016