HARLINGEN – Eind april stopte GPTV ermee. Regionale commerciële televisie is niet langer economisch verantwoord, stelde directeur Wout Gerstel. “Het was twintig jaar een feest, maar we moeten nu de slingers opruimen.” Naar aanleiding van zijn aankondiging kijkt hij terug op twintig jaar onafhankelijke televisie.

Door Gijs van Hesteren

Bij Wout Gerstel is de teleurstelling niet van zijn gezicht af te lezen. Hij lijkt zoals wel vaker goedgeluimd en het aansluitende gesprek vindt zeker niet plaats in begrafenisstemming. 
“We hebben dit lang zien aankomen”, legt hij uit. De twintig tropenjaren met GPTV in de regionale media zijn de 69-jarige niet aan te zien. “De problemen zijn eigenlijk al in de jaren negentig begonnen, met de schouwburg.”
Gerstel had de nog maar net vernieuwde stadsschouwburg Trebol destijds gekocht van de gemeente Harlingen, voor het symbolische bedrag van één gulden. Hij vestigde er met succes zijn GPTV-studio, maar de exploitaitie van de overige, bij de verkoop vastgestelde activiteiten werd niet wat ervan verwacht werd. Zodra dat duidelijk werd wilde Gerstel graag weer af van het gebouw en de daarmee verbonden verplichtingen aan de gemeente.

De enigen die nu nog iets verdienen aan nieuws zijn giganten als Google, Apple, Facebook.

“Het leverde ons wel een achterstand op, die we nooit helemaal hebben kunnen inhalen. Ik had de waarde van mijn eigen woning geïnvesteerd. Dat huis was mijn pensioen eigenlijk. Toen dat geld langzaam verdampte moest er iets gebeuren. We kozen de vlucht vooruit.”
Gerstel en zijn zoons besloten de televisie-uitzendingen niet langer te beperken tot Harlingen en omgeving. De studio verhuisde naar de voormalige gevangenis Blokhuispoort in Leeuwarden en via de kabel ging men de hele provincie Friesland bedienen. De overgang vereiste stevige investeringen.
“Rond die tijd sprak mijn zoon Niels hierover met Johan van Stee. Dat resulteerde erin dat deze voor 50 % een aandeel nam in GPTV.”
Van Stee ziet zichzelf vooral als een investeerder. “In het begin liep dat helemaal niet slecht. Er stond plezier tegenover. En voor mijn bedrijf heb ik veel reclame kunnen maken. Dus ik kijk positief terug op de samenwerking.”

Succes

Vooral in het begin leek GPTV een succesvolle onderneming. Veel kijkers waardeerden de commerciële zender en televisie was voor adverteerders nog een belangrijk medium. Wout Gerstel: “De eerste jaren hanteerden we zelfs een wachtlijst en we konden het ons veroorloven adverteerders die slecht betaalden een paar maanden te schorsen. Het was een leuke tijd. GPTV was iets nieuws en daar wilde iedereen bij aanhaken. Allerlei ontwikkelingen op het internet hadden ook nog lang niet zoveel invloed.”

Succes duurt echter niet eeuwig.
“We krijgen ons geld er niet meer uit,” legt Gerstel uit. “We hebben er allemaal een financieel belang in. Niels is aandeelhouder en mijn jongste zoon Sipko heeft de tegenwaarde van een grote hoeveelheid werk in het bedrijf laten zitten. De adverteerders kwamen na de kredietcrisis niet meer terug. Door de opkomst van sociale media besteedden veel ondernemers hun advertentiebudget op een andere manier. We hebben de zender lang op de kabel weten te houden, maar we vinden verdere investeringen niet meer verantwoord. We moesten er teveel geld op toeleggen.”

De jongere generaties zien niets meer in nieuws dat op de oude manier wordt gepresenteerd.

Niels en Sipko, de twee zoons van Gerstel, waren als medevennoot en zzp’er nauw verbonden aan GPTV. “Niels kan voorlopig vooruit met werk dat hij doet voor het provinciale project ‘Finster op Fryslân’. Ook Sipko heeft nog andere ijzers in het vuur. We hebben altijd een zestal vrijwilligers aan het werk gehad. Voor hen is dit allemaal het ergste. Zij hebben weinig om op terug te vallen.
Misschien kunnen we hen onderbrengen bij RTV Noordoost-Friesland. Die stuurden ons al een lange lijst met vrijwilligersvacatures.”

Veranderende mediawereld

“Ooit waren er tien zenders in Nederland die zich bezighielden met commerciële regionale televisie. Wat ons betreft is het nu echt voorbij. Alleen Maximaal TV in Zeeland is nu nog over. Dat kunnen zij alleen omdat een regionaal energie- en kabelbedrijf hen ruggesteun geeft. Deze omwenteling heeft alles te maken met maatschappelijke ontwikkelingen in een veel bredere context. De jongere generaties zien niets meer in nieuws dat op de oude manier wordt gepresenteerd. Een veertigtal studenten is eens bezig geweest met onderzoek naar de perspectieven voor GPTV. Het belangrijkste wat wij er zelf van leerden is dat jonge mensen helemaal geen beeld hebben bij wat nieuws eigenlijk ís. Zij accepteren wat er te hooi en te gras binnenkomt. Via YouTube, Facebook, appjes, dát is voor hen het nieuws. Géén objectieve duiding, opinie, achtergronden. Televisie? Ze hebben niet eens een toestel. Series op Netflix, dat is waar ze naar kijken.”

“De enigen die nu nog iets verdienen aan nieuws zijn giganten als Google, Apple, Facebook, dankzij de advertenties eromheen. Daar hebben lokale en regionale media niets aan. Het gekke is, al die plaatselijke bedrijven die zeggen dat ze adverteren via het internet zie je daar helemaal niet terug. Dat is voor mij nog steeds een groot raadsel. Maar sommigen wilden zelfs niet eens meer een GPTV-advertentie cadeau krijgen.”

“Laten we het niet dramatischer maken dan het is”, besluit de media-entrepreneur. “Laten we herdenken dat we een feestje van twintig jaar lang hebben mogen vieren. We hebben ontzettend veel plezier gehad. Chantal, één van onze stagiaires, zei na onze aankondiging dat we gingen stoppen nog: wat geweldig, dat we zoveel hebben kunnen doen, met zo weinig middelen en zo weinig mensen.
Laten we maar nuchter blijven. Zelf ben en blijf ik in mijn hart een journalist. Ik ben nog lang niet klaar en jullie gaan nog van mij horen.”

GPTV begon in 1996 in de gemeenten Harlingen, Franekeradeel en het Bildt. Later was de zender te ontvangen in de gehele provincie. Enkele jaren geleden verhuisde GPTV van Harlingen naar de Leeuwarder Blokhuispoort. De Gerstels speelden het al die tijd klaar om met inzet van enthousiaste medewerkers en vrijwilligers dagelijks een gevarieerd nieuws- en entertainmentprogramma met Friese inhoud neer te zetten. Opvallend was de altijd positieve insteek van de onderwerpen en interviews van GPTV. De zender toonde zich een belangrijk promotor van Leeuwarden als Culturele Hoofdstad van Europa.