HARLINGEN – De tijd van bierbrouwen, alléén uit liefhebberij is zo langzamerhand voorbij, zo blijkt uit een gesprek met Gerard Ypenga. Hij is één van de twee directeuren van Harlingens eigen lokale brouwerij ‘Brouwdok’. Ypenga begon in 2015 in een schuurtje achter zijn woning, samen met zijn maat Johan ten Hoor verhuisde hij de minibrouwerij begin 2016 naar een ‘popup’-pandje aan het Havenplein en sinds dit jaar stelde de gemeente Harlingen de oude loods van Hubert Jans aan de Willemshaven ter beschikking.
Gerard Ypenga ontvangt ons, dik gekleed in jassen, muts en sjaal, en hij heeft net nieuwe laarzen aangetrokken, want hij heeft last van koude voeten. Dat overkomt grote mannen wel vaker – de afstand tussen hart en ledematen wordt er bij hen niet kleiner op.
“We betalen er maar een nominale huur voor”, legt Gerard Ypenga uit, terwijl hij ons rondleidt door de havenloods. “Het voordeel is de postindustriële locatie en de vrijbrief om dit in te richten naar ons eigen goeddunken.” Lees verder Brouwdok schaalt op, maar het blijft gezellig→
Ieder jaar organiseert Classic Racing Motorcycles Belgium (CRMB) een wegracecompetitie voor klassieke motoren. De vereniging rijdt onder meer in Croix-en-Ternois en Spa Francorchamps. De hoogtepunten van het seizoen vinden echter plaats in Chimay en Gedinne. Het zijn driedaagse evenementen in Wallonië, met vier- tot vijfhonderd coureurs uit alle omliggende landen en duizenden mensen publiek. Als journalist en deelnemer reisde ik deze zomer tweemaal naar de Ardennen, waar ik onderzocht hoe het de Belgen elk jaar weer lukt om een succesvol kampioenschap neer te zetten.
Want: in Nederland lijkt de klassieke motorsport het juist steeds moeilijker te krijgen. Tenminste, als je ziet hoe dit jaar een behoorlijk aantal demo’s van HMV, CRT en SAM uitviel, om van grote evenementen als de Pinksterraces te Oss of de Battle of the Nations op het TT-circuit maar te zwijgen. Wat is het geheim van de Belgen? En waarom met name in het Waalse deel van het land?Navraag leerde al dat de wegracesport in Vlaanderen intussen op sterven na dood was. Lees verder Oldtimers racen in de Ardennen→
HARLINGEN – De gemeente Harlingen belegde in stadsschouwburg Trebol een informatieavond over bodemdaling. De aanleiding is het plan van Frisia Zout BV om zout uit de Waddenzee te winnen, vlakbij de haven van Harlingen. Een vijftal deskundigen sprak over de gevolgen van gas- en zoutwinning en van aanpassingen van het grondwaterpeil – een stoomcursus geomechanica en waterbeheer voor de circa veertig bezoekers. Het milieu kwam weinig aan de orde (Boren onder de Waddenzee?), de te verwachten bodemdaling des te meer. Wellicht is de schade aan panden in de binnenstad gering, maar na afloop van de presentaties vroeg het publiek zich af: wie is aansprakelijk, als alle instanties naar elkaar wijzen en je je tot niemand kunt wenden?
Avondvoorzitter Klaas Arie Beks legde zich niet neer bij het woord ‘niemand’. “Er zijn meerdere instanties die veratnwoordelijkheid kunnen dragen, dat is iets anders dan ‘niemand’. Dat woord is hier niet gevallen!” Reactie uit de zaal: “De burger zoekt het maar uit dus? Er moet er toch één zijn waar hij zich kan melden? Wie neemt dan de verantwoordelijkheid?” Lees verder ‘Niemand’ aansprakelijk bij bodemdaling zoutboren Waddenzee→
HARLINGEN – Frisia Zout BV heeft al geruime tijd zout gewonnen uit de bodem van Noordwest-Friesland. Het bedrijf is een dochter van de in Hannover gevestigde multinational Esco European Salt Company. Het heeft even geduurd, maar binnenkort hoopt directeur Durk van Tuinen een begin te maken met zoutwinning onder de Waddenzee. Er zal ‘schuin’ geboord worden vanaf de wal. Van Tuinen geeft zijn visie op een aantal hete hangijzers.
Durk van Tuinen spreekt langzaam en zorgvuldig, aanvankelijk voorzichtig en afwachtend. Logisch: alles wat de zoutfabriek aangaat ligt gevoelig. Natuurbeschermers zijn bezorgd over de gevolgen van de bodemdaling die de zoutwinning met zich meebrengt. Burgers vrezen schade aan hun woning.
“We werken hier al een aantal jaren. Deze regio is erg geschikt voor de zoutwinning. Het boren naar gas van de afgelopen decennia had ons veel kennis opgeleverd over de bodemlagen. Het gas zit meestal onder het zout, dus we wisten precies waar we moesten zoeken en hoe de kwaliteit was.
In 2012 besloten alle vier overheidsniveaus – het Rijk, de provincie, de gemeentes en het waterschap – dat de zoutwinning onder Noordwest-Friesland eind 2021 zou moeten stoppen. De hoeveelheid winbaar zout is eindig en de limiet voor de bodemdaling is bereikt. Eigenlijk al vanaf 2008 waren we op zoek naar nieuwe locaties. Onder Holland of onder het Wad, dat waren de mogelijkheden. Voor beide locaties hebben we een concessie aangevraagd. De toenmalige minister van Economische Zaken, een vrouwelijke dacht ik (dat moet dan Maria van der Hoeven zijn geweest, red.) zei: ‘ja ja, dat is mooi, maar ga nou eerst eens verkennen wat de mogelijkheden zijn en de invloed op de natuur’. Vervolgens zijn we een jaar of twee bezig geweest met een Milieu Effect Rapportage (MER). De uitkomst was dat het een zowel als het andere mogelijk was. Het punt is: boven land is de bodemdaling onomkeerbaar, terwijl binnen de grenzen van de Waddenzee natuurherstel mogelijk is. Inderdaad, de term ‘zandhonger’ hoort daarbij.” Lees verder Durk van Tuinen: ‘Schuin boren met de hand aan de kraan’→
DEN OEVER – ‘Icoon Afsluitdijk’: volgens de projectpartners ook voor henzelf een louterende ervaring. Ontwerper en innovator Daan Roosegaarde en Michèle Blom, Directeur-Generaal van Rijkswaterstaat, lanceerden het resultaat op 17 november. Vanaf die dag zijn de drie lichtkunstwerken voor iedereen gratis te bezichtigen. Dat moet dan wel na zonsondergang. ‘Windvogel’ en ‘Glowing Nature’ blijven tot 21 januari, ‘Lichtpoort’ is een permanente installatie.
Daan Roosegaarde in zijn openingstoespraak: ‘De Afsluitdijk staat voor een stuk Nederlandse lef en innovatie. We leven met het water, we vechten met het water, we zoeken naar nieuwe harmonie. Door een subtiele laag van licht en interactie versterken we de schoonheid van de dijk en verbinden we mens en landschap, duister en licht, poëzie en praktijk. De dijk als een 32 kilometer lange Zen-lijn in het water.’ Lees verder Icoon Afsluitdijk mengt kunst met technologie→
HARLINGEN – In april 2016 schreven we over het leven aan boord van schoolschip ‘Regina Maris’. Onder de vleugels van stichting ‘School at Sea’ hadden jonge mensen van veertien á vijftien jaar oud zes maanden lang de Atlantische Oceaan bezeild. Niet de kapitein of de meevarende leraren bepaalden het leven aan boord. De leerlingen organiseerden het zelf. Vanaf 2017 heeft School at Sea’ een nieuw vlaggenschip: de Harlinger topzeilschoener ‘Thalassa’.
De schoener ‘Thalassa’ en School at Sea
‘Het idee trok ons al heel lang aan’, vertelt kapitein-reder Jacob Dam. ‘We stonden sinds een paar jaar op de lijst als reserveschip voor de ‘Regina Maris’. Vanaf komend jaar vaart Martin Duba, de kapitein van de Regina, voor een vergelijkbare Duitse stichting. Dat geeft ons de kans om eropuit te gaan met Nederlandse leerlingen. Geweldig, als je kijkt wat we hen kunnen bieden. Een bijzondere ervaring voor deze jonge mensen. Met 46 opvarenden samenwonen in een beperkte ruimte, maandenlang, daarmee geef je ze iets mee. Dit is iets totaal anders dan het gebruikelijke charteren.’ Lees verder Kids in zee met School at Sea→
HARLINGEN – Een schip dopen doe je meestal vóór het in de vaart komt, maar het kan ook andersom. Agnes en Eelke Dykstra kochten begin vorig jaar het charterklippertje ‘Onrust’, voorheen bekend als ‘Heer Leo’ en ‘Tadorna’. Het schip liep in 1885 van stapel bij de werf Bodewes te Martenshoek. De Dykstra’s trokken het schip bijna helemaal leeg. De in prima staat verkerende machinekamer en de tuigage bleven behouden. Voorzien van een luxe-accommodatie voor 16 personen kwam het schip dit voorjaar als ‘Elbrich’ terug in de vaart.
Na afloop van een succesvol eerste vaarseizoen was er half oktober eindelijk tijd voor de doopplechtigheid. De Dykstra’s kozen de kade van de Nieuwe Willemshaven als locatie, recht tegenover de ambachtelijke bierbrouwerij ‘Brouwdok’. In dit post-industriële gebouw vertelt Elbrich Dykstra (15): ‘Dat mijn ouders voor de naam ‘Elbrich’ kozen was eigenlijk mijn idee. Voor de grap had ik dat gezegd, hoor. Ik vind het zelf ook een prachtig schip. Al een paar keer heb ik meegevaren. Aan het roer staan gaat me goed af. Aanleggen en zo, dat doe ik nog niet, hoor.’
Eelke Dykstra: ‘In de jaren tachtig charterden de gebroeders Bruinsma met een boltjalkje met die naam. Naar het schijnt ook vernoemd naar een dochter. Gewoon een mooie naam, vonden we.’
HARLINGEN – De 24e Kuiper Brandarisrace trok dit jaar 63 deelnemers. Vanuit de Boontjes voor de haven van Harlingen zeilden zij zonder één enkele overstagmanoeuvre, hooguit met een enkele gijp, naar de aanloop van Terschelling. De zuidelijke wind bereikte af en toe in vlagen zes tot zeven Bft. Het afgaande tij sleurde de snelsten binnen anderhalf uur naar de finishlijn, op het kruispunt van de Noordmeep en de Slenk.
Het was 21 oktober. De schepen werden geacht onder zeil te gaan in de Boontjes, ten zuiden van het startschip. Daarna zouden zij vóór de wind en voorstrooms de wedstrijd beginnen. Veel schippers hielden hun schip kort boven de startlijn gaande, met behulp van de motor. Hier en daar leidde dat tot chaotische taferelen, want eenmaal onderweg, met de zeilen bol, viel er niet veel meer te corrigeren. Dat ging zeker op voor Peter van Weelderen, die halfwinds en met de stroom over bakboord van start wilde gaan. Hij belandde met zijn Eensgezindheid bijna bovenop het startschip en boei BO43. Lees verder Als een speer naar Terschelling→
De Argentijnse performance-kunstenaar Flora Reznik woont al een tijdje in Den Haag en kreeg van het Leeuwarder kunstcollectief Voorheen de Gemeente (VHDG) een rijdend atelier ter beschikking. Daarmee reed zij zes weken door de provincie. Lees hierover ook Flora Reznik met SRV-bus op reis door Friesland. Op 7 oktober vond haar eerste performance plaats en op 21 oktober sloot ze het project af met een presentatie. Tot de 18e november nog te bezoeken.
ENKHUIZEN – Al meer dan vier decennia vindt op het IJsselmeer ten noorden van het Krabbersgat de Enkhuizer Klipperrace plaats. In de woorden van bestuurslid Henk-Jan Plaatje: ‘Dit stuk nostalgie is eigenlijk niet in woorden te vatten. We grijpen met dit evenement terug naar de late negentiende en vroege twintigste eeuw, toen deze binnenvaartschepen hun gloriedagen beleefden. Maar de wedstrijd is tegelijkertijd een eerbetoon aan de afgelopen decennia, waarin de schippers hun klippers een nieuw leven gaven in de chartervaart. Intussen varen de schepen al langer met passagiers dan ze ooit zeilden als vrachtschip.’
La Bohème totaalwinnaar Enkhuizer Klipperrace
De Commissie Enkhuizer Klipperrace (CEK) organiseert het al 43 jaar: de Enkhuizer Klipperrace. In tegenstelling tot de twee voorgaande edities telde de zondagrace dit keer mee voor de einduitslag. Beide dagen kenmerkten zich door geweldig mooi najaarsweer, met een lopend windje uit zuid- tot zuidoostelijke richting en vooral op de tweede dag heel veel zon. Na een verwoede strijd ging het Zilveren Logboek voor de totaaloverwinning in de A-klasse naar Leon van der Loo van de stevenaak La Bohème. In de B-klasse veroverde Jorrit Jouwsma van de tweemastklipper Deinemeid de Zilveren Haring. Lees verder Wedstrijdzeilen met oude schepen→