Leren navigeren: twee eeuwen maritiem onderwijs

HARLINGEN – De Harlinger Maritieme Academie bestaat tweehonderd jaar. Het werd uitbundig gevierd, met een reünie, maar ook met de presentatie van een boek: ‘Leren navigeren, 200 jaar maritiem onderwijs in Harlingen’. Geo Arnold, achterkleinzoon van oud-leerling kapitein Jan Holstein kreeg het uitgereikt en historicus Jurjen Leinenga schreef het. 

Auteur Jur Leinenga boekstaafde tweehonderd jaar nautisch onderwijs in Harlingen. Tijdens de feestweek in mei overhandigde hij het eerste exemplaar van ‘Leren navigeren’ aan Geo Arnold (links), achterkleinzoon van kapitein Jan Holstein, oud-leerling van de School voor Wis- en Zeevaartkunde. Arnold was namens de familie nauw betrokken bij de overdracht van diens memoires aan Museum het Hannemahuis. Leinenga maakte er dankbaar gebruik van in het hoofdstuk over de jaren 1859-1878, waarin hij de nadagen van de zeilvaart beschrijft. Het boek is verkrijgbaar in de boekhandel. (Foto: Gijs van Hesteren)

Jurjen Richard Leinenga (1958) studeerde geschiedenis in Groningen. Zijn proefschrift gaf hij de titel Arctische walvisvangst in de achttiende eeuw: de betekenis van Straat Davis als vangstgebied (Amsterdam, 1985). Hij werkt sinds 2013 bij de projecten Dutch Ships and Sailors en Diepere Maritieme Data. Begin 2018 legde hij de laatste hand aan het digitaliseren van monsterrollen in Noord-Nederlandse archieven en musea, waaronder die van de Harlinger waterschout.
Zijn contacten met de Maritieme Academie stammen uit deze periode. ‘Ik kom zelf uit een varende familie en ik houd van geschiedenis. Eigenlijk is er in dit vakgebied weinig aandacht voor onze varende historie. Neem de vaart op de Oostzee. Ik miste waardering voor al die mensen die keihard gewerkt hebben. Aan mijn eigen vader heb ik dit kunnen zien. Als kapitein en reder was hij altijd in de weer. Zes uur op, zes uur af.’ Bekijk de rest van dit bericht

Laat mij ook eens een mening hebben.

De mening van de anti-Zwartepieten kan ik niet delen. Ik heb begrip voor hun standpunt, maar ik denk dat ze het niet helemaal in de juiste verhoudingen zien. Soms vind ik hun opstelling zelfs irritant. Waarom moet die zo nodig verkondigd worden tijdens de intocht van kindervriend Sinterklaas? Deze mensen staan echter voor hun eigen mening en dat mocht altijd in Nederland. Zeker omdat ze die steeds geweldloos verkondigen. Ze vragen netjes aan de overheid of ze mogen demonstreren en na toestemming doen zij dat, op de plek en het tijdstip die hen zijn toegewezen.

Dan de andere kant, de ondersteuners van een zwarte Zwarte Piet. Die mensen blijken zich niet geweldloos op te stellen. Die vragen niet netjes om toestemming. Gesteund door overheden die hun ogen sluiten en media die de zaak verder ophitsen nemen zij de vrijheid om legale demonstraties te saboteren. Want tja, vrijheid van meningsuiting bestaat alleen voor de meerderheid, en voor meningen die de meerderheid welgevallig zijn.

Nu schaam ik mij, als Nederlander, als inwoner van Friesland. “Wij verdedigen het Nederlandse cultuurgoed”, zeggen deze dappere heren en dames. Een cultuurgoed dat blijkbaar bestaat uit het recht van het geweld. Op Facebook roepen mensen die ik ken en respecteer intussen ongegeneerd de meest verschrikkelijke dingen. Niet alleen over de anti-zwartepieten, maar over alles wat een kleurtje heeft en iedereen die een beetje linksig lijkt.

Het wachten is nu op de witte puntmutsen, de ingegooide etalages, de boekverbrandingen en de hakenkruizen. En de volgende stap is dat de tegenstanders van Zwarte Piet terug gaan slaan. Zinloze escalatie. Nou, ik ben en blijf vóór de multiculturele samenleving. Deze wereld is van ons allemaal. Nee, de dappere verdedigers van Nederlandse tradities spreken niet namens mij. Dat wilde ik maar even gezegd hebben.

Massastart in de 50 cc.

Zeerijp – ‘t Zand – Het was 16 juni; voor de zevende keer organiseerde de Stichting ZZ Races zijn driejaarlijkse regelmatigheidsevenement. Met de wegraces van 1946 en 1947 meegerekend was het zelfs de negende keer. Tweehonderd coureurs uit Nederland, Duitsland en Engeland waren afgekomen op ‘Het Isle of Man van Noord-Groningen’. Zij brachten het toch al zo door aardbevingen geteisterde gebied nogmaals hevig in trilling. De auteur meldde zich aan voor de speciale klasse van racers uit de jaren zeventig en brengt hier verslag uit van zijn bevindingen.

Tekst en foto’s: Gijs van Hesteren
Dit artikel verscheen eerder in Het Motorrijwiel nr. 155

Rijdersbespreking, door wedstrijdleider Richard Borrenberg. Aftredend ZZ-secretaris Jolanda Jager-Smits en voorzitter Nico Ellerie houden de plattegrond omhoog.

Bekijk de rest van dit bericht

In juli en augustus 2017 maakte ik een reis door Europa. Vervoermiddel: een meer dan dertig jaar oude BMW K100, die ik voor duizend euro had kunnen overnemen. De vijfduizend kilometer lange tocht werd ten dele een confrontatie. Met mezelf, met de techniek, met het weer. Toch, de reis leverde vooral mooie, prachtige en vooral nieuwe ervaringen op. Ik schreef er een verslag van, dat ik heb gepubliceerd als e-book. Hier een voorproefje.

Hoe ouder we worden, hoe meer we worden geconfronteerd met de tijdelijkheid van het bestaan. Wie een relatie van meer dan veertig jaar achter de rug heeft, kan zich voorstellen dat het overlijden van je partner een ingrijpende gebeurtenis is. Niet alleen brengt een dergelijk verlies veel verdriet en verwarring met zich mee; het zet je leven op zijn kop en dwingt je tot het herijken van je zekerheden. Hoe dat uitwerkt in de praktijk vertel ik vanuit de eerste hand.

Alles was anders, ontdekte ik al snel, nadat begin 2017 mijn levensgezellin Inge overleed. In het ziekenhuis en nogal plotseling, tijdens een hartkatheterisatie. Na al die jaren samen hadden we met ons tweeën een systeem ontwikkeld. Het omschreef hoe we omgingen met voor- en tegenspoed, wat we leuk vonden en wat niet. Dit systeem was weg: ik voelde me ineens een geamputeerd echtpaar.
En zo ontstond de noodzaak om nieuwe grenspaaltjes te slaan, nieuwe bakens te plaatsen, nieuwe dingen te doen. “Je moet je leven herkalibreren”, zei iemand tegen me.

Bekijk de rest van dit bericht

BLOKZIJL – Voor de 21e keer organiseerde men de Mattenschippersrace, een ‘kleintje Strontrace’, waarbij zeilende vrachtschepen zeilen, bomen en jagen in de Kop van Overijssel. Al in de eerste fase besliste de schipper van de Dageraad de strijd, door tussen Jonen en de Walengracht een jaagploeg uit te zetten. Aart te Velde’s directe concurrent, Remy de Boer van de Eenvoud, wachtte daarmee te lang. Hij verzeilde in het riet en verloor veel tijd. Het was de tweede keer dat de Dageraad de Mattenschippersrace won.

De jaagploeg van de Willem Jacob gaat aan wal. (Foto: Bas van Schelven)

Dit artikel is eerder gepubliceerd in Weekblad Schuttevaer.

Bekijk de rest van dit bericht

“Ik ben een egoïst en daarom demp ik mijn uitlaat”

AMSTERDAM – Eind februari, begin maart bibberde Nederland onder het laatste offensief van Koning Winter. Het was uitgerekend tijdens de eerste dooidag dat Ted Haanappel (62) zijn uitlaatgeheimen deelde met belangstellenden uit de racedemowereld. “Zo ingewikkeld is het niet”, zei hij. “Iedereen kan dit maken. En voor het behoud van onze hobby moeten we zelf de eerste stap zetten naar minder geluid.”

Ted geeft graag meer uitleg. “De gegevens komen rechtstreeks van Paul Klaver.”

Als officieel erkend Ducatidealer verhandelt Ted via zijn bedrijf ‘Motortoer’ kapitale machines met honderden PK’s aan het achterwiel. Diep in zijn hart houdt hij echter vooral van klassieke racemotoren – zoals de Moto Guzzi V50 waarmee hij sinds een aantal jaren vooral endurances rijdt in Nederland en Duitsland. Daarom heeft Ted zich uitgebreid verdiept in de theorie en de praktijk van in- en uitlaten, met name als dat mínder lawaai en méér vermogen en koppel oplevert.v Bekijk de rest van dit bericht

Kletterdei. De walvis spuit.

Kletterdei in Harlingen: Opening project 11Fountains

Tekst en foto’s: Gijs van Hesteren

HARLINGEN – Een walvis in de haven? Leeuwarden is dit jaar Culturele Hoofdstad van Europa. De hele provincie profiteert mee. Net als de andere Elf Steden kreeg Harlingen een bijzondere fontein, als onderdeel van het project 11Fountains. Op 18 mei, Kletterdei, aanschouwde een in ruime mate toegestroomd publiek de eerste watergordijnen van de Whale Fountain, ontworpen door het internationale kunstenaarsduo Guillermo Calzadilla en Jennifer Allora. 

Jennifer Allora, Hedwig Snoeckx en wethouder Kuiken, alledrie opgelucht dat de hogedrukinstallatie het doet.

‘Ik ben heel gelukkig met de uitvoering van dit kunstwerk’, zei een tevreden Jennifer Allora, speciaal overgekomen uit de Verenigde Staten. ‘De Zuiderpier is zo’n mooie plek, met zoveel beweging. De omgeving is voortdurend in verandering. De schepen, de veerdienst, de wind, het getij en de zee; de historische stad als achtergrond: prachtig.’  Bekijk de rest van dit bericht

Verslag van twee eeuwen maritiem onderwijs

HARLINGEN – De Harlinger Maritieme Academie bestaat tweehonderd jaar. Het werd uitbundig gevierd, met een reünie, maar ook met de presentatie van een boek: ‘Leren navigeren, 200 jaar maritiem onderwijs in Harlingen’. Geo Arnold, achterkleinzoon van oud-leerling kapitein Jan Holstein kreeg het op 24 mei uitgereikt en historicus Jurjen Leinenga schreef het. Een gesprek met de auteur.

Auteur Jur Leinenga overhandigde het eerste exemplaar van ‘Leren navigeren’ aan Geo Arnold (links), achterkleinzoon van kapitein Jan Holstein. 
(Foto: Gijs van Hesteren)

Jurjen Richard Leinenga (1958) studeerde geschiedenis in Groningen. Zijn proefschrift gaf hij de titel Arctische walvisvangst in de achttiende eeuw: de betekenis van Straat Davis als vangstgebied (Amsterdam, 1985). Hij werkt sinds 2013 bij de projecten Dutch Ships and Sailors en Diepere Maritieme Data. Begin 2018 legde hij de laatste hand aan het digitaliseren van monsterrollen in Noord-Nederlandse archieven en musea, waaronder die van de Harlinger waterschout.
Zijn contacten met de Maritieme Academie stammen uit deze periode. ‘Ik kom zelf uit een varende familie en ik houd van geschiedenis. Eigenlijk is er in dit vakgebied weinig aandacht voor onze varende historie. Neem de vaart op de Oostzee. Ik miste waardering voor al die mensen die keihard gewerkt hebben. Aan mijn eigen vader heb ik dit kunnen zien. Als kapitein en reder was hij altijd in de weer. Zes uur op, zes uur af.’  Bekijk de rest van dit bericht

Jong bedrijf werkt aan oude wielen

Jan-Simon wil zich meer richten op de classics. Hier werkt hij aan het wiel van een Ural. “We werkten veel voor de motorcross, maar eigenlijk is dat saai. Altijd recht toe, recht aan hetzelfde werk. Bij de klassiekers vinden we de uitdagingen.”

JOURE – Zo af en toe maken de liefhebbers zich druk over de gemiddelde leeftijd in de wereld van de klassieke motoren. Die stijgt en stijgt. Je ziet dit ook bij de dienstverlenende bedrijven. Verdwijnt straks de kennis van oude technieken? Misschien is de bezorgdheid niet nodig. Min of meer bij toeval liep ik binnen bij JSR Wielservice in het Friese Joure, op aanraden van een motorvriend. Het achterwiel van mijn Yamaha XS650 vrat spaken alsof het frietjes waren. En dáár in Joure maakte ik kennis met Jan-Simon ter Heide (29), vertegenwoordiger van een nieuwe generatie techneuten.

Tekst en foto’s: Gijs van Hesteren

Jan-Simon’s liefde voor de motorsport kwam niet uit het niets. Zijn ouders namen hem al van jongs af aan mee. Hun zoon boekte goede resultaten in de grasbaansport, beschikte over rijtalent en klom in de ranglijsten.
“Vanaf 2007 reed ik als inter in het Duitse kampioenschap. In de hoogste klasse kon ik aardig meekomen, met regelmatig plaatsingen in de top tien. Later ging ik me meer richten op supermoto. Een zwaar ongeluk maakte daar in 2016 een eind aan.”  Bekijk de rest van dit bericht

Voorzitter Jaap Klok: ‘Een snelle, overzichtelijke site die zorgt voor doorverwijzing naar de schippers.’

Hoe schippers van zeilklippers al vroeg de kansen van internet zagen

MONNICKENDAM – Het was in januari 2001 dat een zevental schippers besloot tot het oprichten van een marketingplatform: ‘zeilklippers.nl’. Alle zeven waren zij zelfstandig actief in de zeilchartervaart. Zelfstandig? Ja, in de betekenis van ‘onafhankelijk van de boekingskantoren’, destijds nog oppermachtig. Samen staan we sterk, was hun motto. Zeventien jaar gingen voorbij. Het collectief bestaat nog steeds en groeide gestaag, naar 38 schepen. Begin maart maakte de vereniging ‘zeilklippers.nl’ de balans op en Schuttevaer was erbij.

In het begin van de 21e eeuw was het internet sterk in opkomst. ‘Booming’, in de woorden van de Jaap Klok, de huidige voorzitter. De initiatiefnemers van destijds waren Alfred Vellekoop, Bob Bel, Hans Venema, Jan van Aartrijk, Koos Oudhuis, Sacha Emmerik en de auteur van dit artikel, Gijs van Hesteren. Allemaal beschikten zij op dat moment al over een goed functionerende website. Zeilklippers.nl werd hun gezamenlijke toegangspoort naar het internet. De eisen aan de sites van de nieuwe toetreders: zelf de boekingen afhandelen, geen weblinks naar boekingskantoren, wél links naar collega-schepen en naar zeilklippers.nl.

Xandra Ockers: ‘Met elkaar ben je sterker dan in je eentje.’

Bekijk de rest van dit bericht