Pampusmanifestatie in juni. De BBZ-bureauploeg vaart langs de geankerde zeilschepen. (Foto: Gijs van Hesteren)
ENKHUIZEN – De overheid besloot in september tot het opzijzetten van vijftien miljoen euro voor wat zij omschreef als ‘de bruine vloot’. Ten gevolge van de coronapandemie en de daaruit voortvloeiende maatregelen stond het water de meesten van hen op dat moment al tot de lippen. Generieke maatregelen als TVL, NOW en TOZO hadden slechts beperkt soelaas geboden. De toezegging leidde tot gematigde opluchting bij de schippers. Echter, drie maanden later en ondanks de toezegging van het Rijk zag directeur Paul van Ommen zich gedwongen om tijdens de online ledenvergadering ‘een serieuze winstwaarschuwing’ af te geven.Lees verder Winstwaarschuwing coronafonds bruine vloot→
beleving van varend erfgoed en de waddennatuur. (Foto: Gijs van Hesteren)
HARLINGEN – Een interview met een bestuurder en een directeur, over de toekomst van de chartervaart. De Vereniging voor beroepschartervaart BBZ geeft een toelichting op de stand van zaken. De overheid beloofde vijftien miljoen, naar eigen zeggen aan ‘de bruine vloot’. De vraag is nu: wie kan er aanspraak op maken? En wanneer? Want de nood is hoog.
In 2019 voer ik het water dun als freelanceschipper. Afgewisseld door Arjen Rekker zeilde ik het hele zomerseizoen met de tweemastklipper ‘Margot’ en vanaf eind november was het heel druk met het Amsterdam Light Festival. Flagship huurde me in om met de salonboot ‘Titanic’ door de grachtjes te varen. Het jaar 2020 stak daar mager bij af. In januari deed ik nog wat tochtjes met de salonboot, maar daarna belandden we in de coronacrisis.
De passagiersvaart lag op z’n gat, leuker kan ik het niet opschrijven. Begin juni kreeg ik de kans als schipper met een vrachtspits te varen, de ‘Manna’. De reis ging van Charleroi naar Évry, voorbij Parijs. In een volgend blog zal ik daar meer over vertellen. Twaalf dagen was ik onderweg en toen was het stil. Nadat het kabinet voor juli en augustus besloot tot versoepeling voer ik over het Wad: één dag met het tjalkje ‘Pallieter’ en één midweek met de kleine tjalk ‘Antonia Maria’. Dat was leuk! Lees verder Een kort scheepvaartjaar→
Paul Scheffer en Paul Schoute heffen het eerste glas ‘Red de vloot’, onder toeziend oog van brouwer Gerard Ypenga. (Foto: Gijs van Hesteren)
HARLINGEN – Havenbrouwerij Het Brouwdok doneerde zesduizend flesjes speciaalbier aan de bruinevlootschippers. Vrijdagochtend proefde wethouder Paul Schoute het eerste glas. Met instemming van de gemeenteraad waren de haven- en kadegelden voor het gehele jaar al kwijtgescholden en momenteel werkt de gemeente aan een steunfonds. Ook het Rijk beloofde onlangs vijftien miljoen aan steun. Schoute waarschuwde de Harlinger schippers: ‘Voor de steun vanuit Den Haag dreigt versnippering.’
PAMPUS – Ze houden echt wel van samenwerken, de schippers van de bruine zeilvloot, maar in principe zijn en blijven ze vooral gepassioneerde individualisten. Er was een coronacrisis voor nodig om hen als uit één mond dezelfde boodschap te laten verkondigen. ‘Nog nooit waren we zó eensgezind en saamhorig’; dat was wat je het meest hoorde tijdens een ronde langs de massaal voor anker liggende Hollandsche Zeilvloot.
WEST-TERSCHELLING – Verscheidene overheidsinstanties bundelden eind juni hun krachten voor een uitgebreide controle in de haven van Terschelling. In het kader van een thema-actie maakte wandelende reglementen-encyclopedie Thom Bijkersma van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) een ronde langs de rijendik aangemeerde slaapschepen. In totaal bezochten de inspecteurs tien historische zeilende hotelschepen en twee recreatieschepen.
Na inspectie van de papieren maakt inspecteur Thom Bijkersma (rechts) een ronde over het schip, samen met Beer van der Heide van de Landelijke Eenheid en schipper Erik van Aken. (Foto: Gijs van Hesteren)
Schipper-eigenaar Erik van Aken van het ‘Wapen fan Fryslân’ staat er ontspannen bij, informeel gekleed in spijkerbroek en T-shirt. ‘Nee hoor, voor zo’n inspectie ben ik niet bang. Veiligheid hoort erbij. Er waren toch wel enkele verrassingen, De inspecteur van ILT vond wat kleine dingetjes die ik makkelijk kan verhelpen.’ Lees verder Thema-onderzoek ILT naar zeilende passagiersschepen→
‘We moesten serieus proberen het schip te behouden voor de vaart’
HARLINGEN/GOES – De Zeeuwse museale tweemastklipper Avontuur was toe aan groot onderhoud. Héél groot onderhoud zelfs. Voor de refit koos de Stichting Zeeuwse klipper Avontuur voor een werf in Harlingen. Dat lijkt op het eerste gezicht niet zo’n voor de hand liggende keuze. Stichtingsvoorzitter Peter Bilterijst legt het uit.
De Avontuur bij SRF. Men zal zo beginnen met de digitale scans. (Foto’s Gijs van Hesteren)
De stichting beheert Zeeuws maritiem erfgoed in de vorm van de Avontuur, een typisch Zeeuwse klipper. In 1983 redden Guus van Hecke en Rien van Boven het schip van de slopershamer, om de betekenis en de geschiedenis van de zeilende binnenvaart niet verloren te laten gaan. ‘12.000 gulden betaalden zij ervoor. De stichting is voor de restauratie bij heel veel oude schippers te rade gegaan’, zegt Peter Bilterijst. ‘Het schip is gebouwd voor wat we hier de Zuidwesthoek noemen, de grote Zeeuwse wateren. Lees verder Nieuw vlak voor Zeeuwse klipper→
Voorzitter Jaap Klok: ‘Een snelle, overzichtelijke site die zorgt voor doorverwijzing naar de schippers.’
Hoe schippers van zeilklippers al vroeg de kansen van internet zagen
MONNICKENDAM – Het was in januari 2001 dat een zevental schippers besloot tot het oprichten van een marketingplatform: ‘zeilklippers.nl’. Alle zeven waren zij zelfstandig actief in de zeilchartervaart. Zelfstandig? Ja, in de betekenis van ‘onafhankelijk van de boekingskantoren’, destijds nog oppermachtig. Samen staan we sterk, was hun motto. Zeventien jaar gingen voorbij. Het collectief bestaat nog steeds en groeide gestaag, naar 38 schepen. Begin maart maakte de vereniging ‘zeilklippers.nl’ de balans op en Schuttevaer was erbij.
In het begin van de 21e eeuw was het internet sterk in opkomst. ‘Booming’, in de woorden van de Jaap Klok, de huidige voorzitter. De initiatiefnemers van destijds waren Alfred Vellekoop, Bob Bel, Hans Venema, Jan van Aartrijk, Koos Oudhuis, Sacha Emmerik en de auteur van dit artikel, Gijs van Hesteren. Allemaal beschikten zij op dat moment al over een goed functionerende website. Zeilklippers.nl werd hun gezamenlijke toegangspoort naar het internet. De eisen aan de sites van de nieuwe toetreders: zelf de boekingen afhandelen, geen weblinks naar boekingskantoren, wél links naar collega-schepen en naar zeilklippers.nl.
Xandra Ockers: ‘Met elkaar ben je sterker dan in je eentje.’
HARLINGEN – ‘We willen beslist een mooi product neerzetten’, zeggen Yteke Hiddema en Remco Timmermans, beiden 60 jaar. In de zomer zeilen ze vanuit Enkhuizen, de boekingen verricht Holland Sail (Yteke is er secretaris) en overwinteren doen ze in Dokkum. Hoe een schip met accommodatie voor slechts 14 passagiers toch een winstgevend bedrijf kan zijn.
Het tweetal is blij met elkaar, en met de werf. ‘We krijgen hier bij SRF niet alleen een nieuwe mast, maar ook alle beslag vernieuwen ze voor ons en alle blokken worden vervangen.’ (Foto: Gijs van Hesteren)
Een leuk stel samen, die Yteke en Remco. Niet meer piepjong, maar goed in hun vel, blij met elkaar en ze weten wat ze willen. Yteke Hiddema is vrolijk en bijdehand, Remco Timmermans open en hartelijk. Ze voelen zich duidelijk thuis op hun oude tjalk. Geen oud lor, welteverstaan. Meer een jacht in de manier waarop ze het schip hebben afgewerkt. Overal prachtig schrijnwerk, geen spatje roest en een interieur om door een ringetje te halen. Lees verder Domweg gelukkig met tjalkjacht De Vriendschap→
HARLINGEN – Dat Henk Roodbergen – letterlijk – in Friesland verzeild raakte is terug te voeren op een ervaring in de vroege jaren negentig. Het was een weektocht aan boord van de zeiltjalk Courage die hem in aanraking bracht met de bruine vloot. Het was het begin van een liefde die voortduurt tot op de dag van vandaag: voor de oude schepen, voor de schippers en hun maatjes, voor het Wad en uiteindelijk voor Era Copier, die intussen haar leven met hem deelt en de helft is van het folkduo Dets Laif.
Als Era (links) niet zingt en speelt, draagt zij gedichten voor. Over het wad natuurlijk. ‘Stap-glup; stap-glup.’ Foto: Gijs van Hesteren
Door Gijs van Hesteren Dit artikel verscheen eind mei 2017 in gedrukte vorm in de Harlinger Courant
Van begin tot eind bezingen Henk Roodbergen en Era Copier het varen met de schepen van de historische zeilvloot. De Waddenzee is daarbij heel belangrijk, evenals de havenkroegjes van Harlingen, Vlieland en Terschelling. Niet voor niets heet de nieuwe cd ‘Overal is Wad’. Era zegt daarover: ‘Een woordspeling op ‘wat’ en ‘wad’ die al heel veel gebruikt is. We konden de verleiding gewoonweg niet weerstaan.’
Henk en Era hebben te stellen met nog veel meer verleidingen, getuige hun liedteksten. ‘Baggerzooi’ geniet hun sterke voorkeur, ‘Liefde op Terschelling’ is één van hun liedjes en bij het liedje ‘Tessel’ blijft het van begin tot eind onduidelijk of het nu gaat om het eiland of tóch om een vrouwspersoon. Lees verder De troubadours van de bruine vloot→
