Eerder dit jaar, op 27 februari, overleed Gerriet Postma, de meest bekende schilder die Friesland heeft voortgebracht. Als een echte zoon van de Fryske Wâlden wist hij zelf nooit zeker of hij wel goed genoeg was, maar uiteindelijk hingen zijn werken in de kunsthoofdsteden van de wereld naast die van Pablo Picasso en Andy Warhol.
Afgelopen zaterdag zagen we een documentaire van Omrop Fryslân, gemaakt door Geart de Vries en Pieter Tjeerdsma. Een indrukwekkend document, dat mij nog eens wees op de bijzondere persoonlijkheid die Postma was. Geboren in Twijzelerheide was hij beurtelings een kleine en een grote man, in de figuurlijke zin des woords. Zoals een bovenmeester uit Harkema wel eens stelde: “Om uit de kleine wereld van de Wâlden te ontsnappen moet je leren en durven groot te denken”. Dat grote paste ook wel bij Postma, met zijn slangenleren laarzen en ronkende Porsche.
In 2004 leerden wij Postma kennen. In enkele dagen tijds beschilderde hij in de leegstaande bedrijfshallen van Scheepswerf Harlingen de zeilen van onze tweemastklipper “Anna”. Dit was een kunstproject, bedacht door Geke Westenberg van de Harlinger kunstgalerie “De Vis”. Ik vond het een voorrecht de schilder mee te maken in de momenten van zijn grootste gedrevenheid. Een gemakkelijk persoon was hij niet, maar dat zie je bij meer echt goede kunstenaars.
Uiteindelijk liet hij ons een gigantisch vierluik na, van in totaal 540 vierkante meters. Wij hebben er een zomer lang relatief onopgemerkt mee rondgezeild op de Waddenzee. We zouden het kunstwerk best nog eens willen exposeren, maar waar laat je een schilderij van dergelijke afmetingen? Je hebt een kerk of zoiets dergelijks nodig!
Voor wie interesse heeft: het kunstwerk staat te koop; zelfs onze woning is hiervoor niet groot genoeg.
Een artikel dat ik in 2007 hierover schreef
Reacties 2009
Gijs van Hesteren 06-07-2009 17:45
Wie de grootste is blijft meestal subjectief. Afhankelijk van zijn eigen humeur vond Gerriet zichzelf beurtelings goed en niet goed. Een beetje eigendunk is volgens mij een zeer noodzakelijke eigenschap voor een kunstenaar. De historie zal moeten bepalen of hij, dan wel Van der Wal, dan wel zij allebei bewaard blijven in de herinnering.
fred van der wal 07-07-2009 12:01
De grootste internationale schilder die uit Friesland komt is Sir Alma Tadema zoals je had kunnen weten. Ik behoor tot de liefhebbers van dit genre.
De navolgers van COBRA met in het gunstigste geval hun decoratieve werken, geschikt voor bij de kleur van het bankstel en de gordijnen of als versiering van een zeilboot van een kleurenblinde mol geeft menigeen niet veel kans om over te blijven. Zoals je begrijpt hoor ik tot laatst genoeme categorie van sceptici.
In de 45 jaar waarin ik het kunstenaarsplantsoen beschouw zien wij bloemetjes op komen en weer ten onder gaan. Menig nationale of internationale “beroemdheid” uit zelfs het nabije verleden bleek een vergeetmenietje. Veel schetsboeken zijn nu al vergeetboeken. Heel wat kunstliefhebbers denken dat het veld der kunsten een soort Tour de France is of een roulette. Zij vergissen zich.
Wat goed is zal de tand des tijds probleemloos trotseren. Modekunstenaars en epigonen horen daar niet bij.
Overigens is mijn werk in de 24 jaar dat ik in Friesland woonde niet gewaardeerd door de culturele Friese hotemetoten en is mijn werk vrijwel uitsluitend buiten deze provincie geëxposeerd. Mijn werk is geboycot door de provinciale galeries en de kunstcommissies, zoals de hoofdconsulent drs. Huub Mous uiteindelijk schoorvoetend in een radio uitzending toe gaf in 2007. Hij vergat te vermelden dat hij in die boycot zelf een grote rol speelde, maar wat valt er te verwachten van een van zijn Roomse geloof afgevallen meneer met culturele pretenties? Waar Maria als eeuwig durende moeder van bijstand van haar voetstuk valt blijft hypocrisie en nepotisme over. De belangrijkste reden van de boycot van mijn werk is wellicht mijn weerzin tegen de in de provincie heersend pvda mentaliteit.
Gijs van Hesteren 07-07-2009 17:43
Beste Fred, leuk dat jij je ook even meldt. Over smaak valt niet te twisten. Ik vind het erg leuk dat je zo’n duidelijk uitgesproken eigen mening hebt, daar houd ik wel van. In jouw reactie proef ik heel wat bitterheid, met name jegens de Friese kunstbobo’s. Leg het naast je neer, raad ik je aan. Politici en ambtenaren zitten over het algemeen zelden op dezelfde golflengte als de creatieve medemens.
Als je dan de provincie Fryslân in het bijzonder neemt: dat weten we, die munt nu eenmaal niet altijd uit in visie. Of dat aan een bepaalde politieke richting ligt waag ik te betwijfelen; eerder aan het kleinsteedse provincialisme, dat nu eenmaal de keerzijde is van de eigenheid van dit mooie en leuke landsdeel.
fred van der wal 07-07-2009 18:26
Jij kunt tenminste tegen een stootje, gotsijdanck, maar dat dacht ik al vanwege je Moto Guzzi als ik het goed heb of vergis ik me met iemand anders, kan ook. Het maakt me niet veel uit die softe Friese Bobootjes, alhoewel ik ze het liefste in een partij van 15 ronden karate eens flink op hun bek zou willen trappen; ik heb me behalve met de kunst ook met andere dingen bezig gehouden, huizen vertimmeren en nu mijn laatste grote project in de Bourgogne, al 5 jaar verbouwen van een Grande Maison van tien bij dertig meter met 14 kamers nu en dat is voor een zestiger een aardige klus; je kunt beter zo’n kutkunste naar zijn die als philosooph niks kan en 2 linkerhanden heeft en met zijn verwaten kunstkop in de wolken loopt en zich niet wassen, die zijn niet sterk, maar ruiken sterk en veel populairder dan ik, maar als ex karateka heb ik een hekel aan maffe klootzakkies waar het kunstenaarsplantsoen vol van is.
Er is trouwens in het Bildt nog een kunstenaar die kan verbouwen (Hein Kocken, heeft nog een mooi wijf ook met het figuur van een Teenage Girl) en zelfs grote dragende staal constructies last, daar heb ik pas echt repect voor, niet voor artistieke lulhannessen met een broek vol inspiratie en de bek vol lulverhalen. Een paar maanden geleden wa sik trouwens in galerie De Vis met Franse kapitaalkrachtioge vrienden, maar de eigenares verwaardigde zich niet eens even het woord tot ons te richten. Stom; want die mensen zijn schatrijk. Toen zijn we maar weer gauw weg gegaan.
Misschien herkende de eigenares van de galerie mij ook als De Bontste Hond van Friesland (volgens sommigen dan) en scheet bagger in d’r betonnen onderbroek.
Je weet het maar nooit met die stiekeme kutfriezen uit het kuns sirkwie
Gijs van Hesteren 07-07-2009 20:34
Zout water, dik vel. Jij bent niet ongevaarlijk, met jouw humeur en je verstand van karate en na je zestigste nog steeds bezig kunnen zijn met verbouwen. In Friesland ken ik Hennie, die kan kunsten maken en net als jij en ik timmeren en lassen en varen met bruine tjalken.
Mooie dingen zag ik op jouw blog.
Rolf van der Marck 06-07-2009 17:35
Dat Gerriet Postma de grootste Friese schilder zou zijn zal zeker betwist worden door Fred van der Wal. Maar wat ik hier zie is prachtig!