HARLINGEN – Al sinds 2011 werken Friese palingvissers samen in een door Stichting DUPAN opgezet pilotproject. Een deel van hun consumptiepaling verkopen zij aan de stichting. Die laat de volwassen schieraal vervolgens vrij op open water en deze zoekt vervolgens zelf zijn weg naar de Sargassozee, hun kraamkamer. De Harlinger Sassteiger was zaterdag de plaats waar de vis de vrijheid terugkreeg.
Lees verder Duurzaam palingbeheer vanuit Sassteiger Harlingen
Reporters Online ontwikkelde de WordPress-plugin ‘Blendle voor WordPress’. “Met één klik een businessmodel voor freelancers,” zegt voortrekker Jan-Jaap Heij. “Je verkoopt je artikelen op je eigen site en in één moeite door publiceer je ze in Blendle.”
Ook ik ben er blij mee. Innovatie in het digitale domein! Hiermee heb ik de mogelijkheid om plus-artikelen, -interviews en -reportages achter een laagdrempelige betaalknop te plaatsen op mijn eigen website, met doorplaatsing naar de sites van Reporters Online en Blendle. Tegen een redelijk tarief. De eerste € 2,50 krijgt de lezer cadeau van Blendle en: niet goed, geld terug!
LEEUWARDEN – “Roepen dat het kan, het werkt!” Erik Zwierenberg is er vast van overtuigd dat een goede visie leidt tot realisatie. Hij zit aan tafel in het door Herman Hertzberger ontworpen gebouw van NHL Hogeschool in Leeuwarden. Om precies te zijn, in het Huis van het Heden. Het visitekaartje van de stichting GEEF, waarover Zwierenberg de directie voert – hij is iemand die veel dingen tegelijk doet. We kennen hem bijvoorbeeld als kwartiermaker van Omkeer 2.0, als bedenker van het ‘Boek in één Dag’, als columnist van ‘de Zakenspiegel’. Vooral kennen we hem als een man die in staat is om met originele ideeën te komen. We ondervragen hem over zijn visie op innovatie.
“Briljante concepten, daar moet je toch mee uitkijken,” stelt hij desalniettemin. “Wow, fantastisch, zeggen mede-innovators tegen elkaar, maar vervolgens is er niemand die iets met de concepten doet. Terwijl dat het is waar het bij innovatie om moet gaan: het omzetten van een houtje-touwtje-idee in een verkoopbaar marktproduct. Heel vaak zie je dat de bedenkers van een nieuw product of concept er zelf niet veel mee kunnen. Dat organisaties of bedrijven die het als volgende oppakken er ineens wél de vruchten van plukken. Jammer voor de innovator, die zijn investering nooit meer terugziet.
Je ziet het aan het nieuwe beeldhorloge, waarvan we een exemplaar hebben hier in het Huis van het Heden. Goed idee, goed ontwikkeld, goed naar de markt gebracht, zeker duizend zijn ervan verkocht. Vooral via de zorginstellingen die het product van begin af ondersteund hebben. Maar toen stokte de verkoop. Voor écht succes zijn meer partijen in de markt nodig. Misschien moeten er vertegenwoordigers langs de zorginstellingen? Zijn de aanbieders misschien vergeten om een marketingbudget te reserveren? Lees verder Erik Zwierenberg herkent goede ideeën
Dit artikel is gepubliceerd in de Harlinger Courant van 19 juni 2015.
LEEUWARDEN – Het provinciebestuur doet erg zijn best om de economie in de Provincie Fryslân aan te jagen. Vlak voor het zomerreces nog, samen met het Healthy Ageing Network, NHL Hogeschool en Stenden University. Onder het motto ‘Het Friese subsidielandschap’ deed keynotespreker professor Paul Elhorst uit de doeken met welke middelen de overheid het bedrijfsleven probeert te stimuleren. Een honderdtal belangstellenden nam er kennis van. De dames en heren waren grotendeels afkomstig uit de diverse lagen van de overheid zelf, maar ook uit de sector zorg en welzijn en zowaar een aantal ondernemers.
“De statistiek laat zien dat Zuidoost-Friesland de enige regio in het hele Noorden is met economische groei. De rest krimpt alleen maar. Dat moet en kan anders,” zei Elhorst. “Er staat maar één weg open voor Noord-Nederland: verhoging van de arbeidsproductiviteit. Meer en betere producten en diensten, geproduceerd door minder mensen en in minder tijd. Dan kunnen de lonen omhoog en de werkloosheid omlaag. De rol van de overheid: ingrijpen als de marktwerking faalt.”
Een artikel dat eerder gepubliceerd is in de Harlinger Courant van 7 juli 2015.
FRANEKER – Afgelopen maandagavond presenteerden de drie toeristische organisaties in Noordwest-Friesland hun plannen voor een toeristisch platform, met de werknaam ‘Bestemming Noardwest’. De VVV Harlingen, Ster van de Elfsteden Franeker en Uytland spraken in Motel de Valk in Franeker met toeristische ondernemers. Bijna iedereen hield er een prettig gevoel aan over, al waren er kanttekeningen. De regio kan ermee verder. Volgende stappen: formaliseren van het platform en beginnen met het promoten van de regio.
Tekst en foto’s: Gijs van Hesteren
De Harlinger Douwe Gerlof Heeringa trad deze avond op als voorzitter. In opdracht van de drie genoemde toeristische organisaties schreef hij de voorlopige Uitvoeringsagenda Recreatie en Toerisme 2015-2020. Er was veel werk verzet en dit was het moment om dat te laten zien. ‘Bottom up’ was het toverwoord voor de gevolgde werkwijze, want ‘top down’, dat werkt niet. Het is jargon, maar soms moet dat even. Kort gezegd komt het neer op veel eigen inbreng door lokale toeristische ondernemers en zo min mogelijk sturing door overheden of overkoepelende organisaties.
Om de gedachten de goede kant op te laten gaan gaf Robert Jansen, voorzitter van de Ster van de Elfsteden Franeker zijn visie. Twintig jaar lang was hij Fries om útens geweest, vertelde hij de zaal, en “vertrekken was gemakkelijker geweest dan terugkomen”. Maar nu was hij terug. “Dit is een gebied dat zich niet zomaar geeft. Noordwest-Friesland heeft een verhaal nodig. Die verhalen vind je overal, maar zelf zien we die niet. Onze regio is niet saai, hij is ‘puur’, Niet stil, maar ‘rustig’. Niet leeg, maar ‘open’.” Lees verder Nieuw élan voor Toerisme in Noordwest-Friesland
Dinsdagmiddag, de vergaderzaal op de zolder van de Zwolse vestiging van Van Ede & Partners. Bijeen: een tiental ondernemende cliënten, partner Annemarie Resink, Gea Vellinga van de Innovatiespotter. En ik zat erbij.
“Vandaag krijgen jullie een cadeautje,” opende Annemarie. Het was een correcte inschatting, vond het gevarieerde gezelschap na afloop van de middag. Daarover later.
‘De Innovatiespotter’, is het een werkwijze of een bedrijf? De vraag bevat het antwoord – allebei. Met het concept beoogt Gea Vellinga innovatief ondernemend Nederland in kaart te brengen, met de nadruk op Noord-Nederland. “Er gebeurt heel veel in het noorden, maar men weet het niet van elkaar, men deelt geen ervaringen en men vindt het wiel steeds opnieuw uit! Daar willen we iets aan doen. Het verschaffen van inzicht en overzicht, dat is ons doel.” Lees verder De innovatiespotter en het rauwe talent
Onlangs schreef ik over de invloed van technologische veranderingen. Dergelijke processen verlopen soms geleidelijk, maar goed beschouwd zijn er in de wereldgeschiedenis meerdere schoksgewijze omwentelingen aan te wijzen. Hier ga ik het hebben over de betekenis van technologische revoluties voor plattelandsregio’s. Waarom gaat dit rurale regio’s aan? Kunnen deze niet eenvoudig doorgaan op wijze die zij gewend zijn? Waarom zouden ze zich niet afwachtend opstellen?
Tekst en foto’s: © Festina Lente, Gijs en Inge van Hesteren
Jazeker, een open houding ten aanzien van deze helaas onvoorspelbare toekomstige ontwikkelingen is van groot belang. Het verschil tussen stad en platteland speelt hierin een belangrijke rol. In stedelijke gebieden is men gewend aan snelle veranderingen en er is een groot reservoir beschikbaar aan kennis, ervaring en arbeidskracht. Men zal er vaak adequaat reageren op ingrijpende veranderingen als deze. In rurale gebieden ligt dat anders. Het leven verloopt er langs wegen der geleidelijkheid, verandering wordt wantrouwend bekeken, kennisinstellingen zijn veraf. De omvang van de beroepsbevolking is kleiner dan in de stad en economische activiteit richt zich op dienstverlening in eigen kring, of op de agrarische sector. De perceptie van en de reactie op digitale ontwikkelingen zal tussen stad en platteland snel divergeren. Is daardoor juist niet een extra inspanning nodig vergeleken bij een stedelijke regio? De conclusie kan alleen maar bevestigend zijn.
De hamvraag is: kan je het je wel veroorloven om achter te blijven? Een keuze zal gemaakt moeten worden. Willen inwoners van rurale gebieden een toekomst voor hun regio van ‘slow economy, slow society’? Misschien is het goed zoals het is. Kies dan niet voor een al te proactieve houding ten aanzien van deze digitale revolutie. Op zich is er niets mis mee. Een groot deel van de aantrekkingskracht van een perifere plattelandsregio ligt juist in deze eigenschappen.
Anderzijds, misschien willen de plattelandsbewoners meer dan dat. Denk aan werk voor de volgende generatie, een actieve middenstand, een hoog opleidingsniveau, een hoger inkomensniveau, een aandeel in de revolutionaire stappen die het mensdom zal gaan zetten in het digitale domein. Meedoen… Lees verder Verandering en het platteland
Onlangs schreef ik een adviesrapport voor een samenwerkingsverband van lokale overheden. Drie centrale gedachten: technologie helpt de mens vooruit, deze vooruitgang is meetbaar in ‘disruptieve’ stappen, en we zitten middenin de meest recente stap.
Technologie helpt de mens vooruitSinds enkele decennia vindt er een ingrijpende digitale revolutie plaats, die leidt tot grote wereldwijde en lokale veranderingen. Deze revolutie is vergelijkbaar met andere kantelpunten van de menselijke beschaving. Bijvoorbeeld met de transitie van een jagende, zwervende bevolking naar een sedentaire, zo’n tienduizend jaar geleden, met de uitvinding van het schrift, zo’n vijfduizend jaar geleden, of met de uitvinding van de stoommachine en de aansluitende industriële revolutie van de achttiende en negentiende eeuw. Het zijn omwentelingen als deze die de grootste veranderingen hebben veroorzaakt in de manier waarop de samenleving zich organiseert en hoe mensen met elkaar omgaan, communiceren, handelen. Veranderingen, die ook in dit geval weer veel groter zullen zijn dan de meeste mensen zich vandaag realiseren.
Tekst en foto’s: © Festina Lente, Gijs en Inge van Hesteren
Even terugkijken naar de bovengenoemde voorbeelden. Ten eerste de gevolgen van de omslag van een samenleving van nomadische jagers en verzamelaars naar een landbouwsamenleving. Vanaf dat moment was het mogelijk geworden om veel grotere bevolkingsaantallen van voldoende voedsel te voorzien. De wereldbevolking maakte een groeispurt door en de eerste steden ontstonden. Bepaalde bevolkingsgroepen konden worden vrijgesteld van voedselproductie. Ze kregen de mogelijkheid zich bezig te houden met de levering van diensten (onderwijs, gezondheidszorg, openbaar bestuur), of met de productie van gebruiksvoorwerpen, gereedschappen, wapens en onderkomens. Lees verder Wereldgeschiedenis: schoksgewijs veranderen
Tot voor kort werkte ik voor een klein regionaal nutsbedrijf, waarvan de belangrijkste business bestaat uit het beheren en verbeteren van een hybride coax-glasvezelnetwerk. De basis voor de gezonde exploitatie is het aanbieden van diensten langs dat netwerk. Een tikje terzijde van die hoofdactiviteiten ontwikkelde ik daar als ‘innovator’ digitale maatschappelijke toepassingen, samen met mensen en organisaties uit de samenleving. Drie sterke punten, met daar bovenop nog een onverdroten keuze voor vernieuwing en uitbreiding. Hierdoor zal de regio Noordoost-Friesland, als één van de weinige rurale krimpregio’s, binnenkort prat kunnen gaan op een next generation network (NGN). Supersnelle digitale infrastructuur voor alle toepassingen. Bekende, zoals televisie, internet en telefonie, nieuwigheden zoals zorg op afstand, teleleren, E-toerisme, E-business.
De tijd is rijp voor breedband op het platteland. Provinciale Staten van de provincie Fryslân besloten onlangs tot een aanmoedigingsbeleid voor de gehele provincie. ‘Gemakkelijke’ gebieden vallen buiten de regeling; Het gaat vooral om de rurale periferie, waar een snelle aansluiting bewerkelijk en duur is en dus naar alle waarschijnlijkheid lang op zich zal laten wachten. Juist daar echter wordt de sociaal-economische behoefte het sterkst gevoeld. Met behulp van het nieuwe provinciale beleid zouden de zogenaamde ‘witte gebieden’ eindelijk kunnen worden voorzien van een breedbandnetwerk. In de provinciale notities valt te lezen welke gebieden nu al de aandacht trekken. Daaronder uiteraard Noordoost-Friesland, maar ook het zuidwesten van de provincie.
Nou ben ik al een kwart eeuw inwoner van Harlingen. Desondanks ben ik niet voor honderd procent op de hoogte van het reilen en zeilen van Noordwest-Friesland. Het afgelopen decennium heb ik me geconcentreerd op het noordoosten. Eén ding weet ik tamelijk zeker: dit deel van de provincie is geen aandachtgebied voor de nieuwe ontwikkelingen. En dat, terwijl er ook heel wat ‘witte gebieden’ te vinden zijn in Harlingen, Franekeradeel, Het Bildt, Menaldumadeel. Ook hier hebben speelt de demografische krimp een rol. Ook hier valt veel voordeel te halen uit een toekomstvast, snel datanetwerk. En vooral: ook hier zal zo’n netwerk werken als katalysator van innovatie. Dat het zo werkt is in Noordoost-Friesland ruimschoots bewezen.
Vestigingsvoorwaarden en woonklimaat van de regio Dokkum of de A7-zone zijn al veel beter dan die van de Randstad. Kijken we naar Noordwest-Friesland, dan ligt dat ook nog eens véél dichterbij dit economische centrum van het land. In iets meer dan een uur rijd je per auto van Amsterdam naar Harlingen. Creatieve bedrijven, Friezen om útens, cottage industries, webwinkels kunnen hier veel beter uit de voeten dan in het dure en overvolle westen des lands. Echter, voor het zover komt, moet je stevig aan de weg timmeren en investeren in voorsprong.
Met in mijn rugzak tien jaar ervaring als innovator in Noordoost-Friesland vraag ik het me nu af: moeten we in Noordwest-Friesland aan de gang gaan met een glasvezelnetwerk? Zouden overheden, bedrijfsleven, onderwijs, zorginstellingen mee willen denken en doen? Laten we eens op een rij zetten wat we kunnen doen om hier een NGN van de grond te trekken, misschien met een beetje hulp van de provinciale breedbandfondsen. Wie doet er mee?
Dit blogbericht is een verkorte weergave van mijn afscheidstoespraak op 21 november 2013 in de Grote Wielen. Lees ook: Een decennium innovatie – terugblik.
Leeuwarden, Grote Wielen. Geen einde zonder afsluiting. Kabelnoord organiseerde daarom een bijeenkomst in restaurant de Grote Wielen. Na een decennium van innovatie onder mijn leiding gaf Kabelnoord het stokje over aan anderen. Aan wie? Het weidse noordwaartse uitzicht op het ruige plassenlandschap was bedoeld als inspiratiebron voor elkeen die zich aangesproken voelde.
De jaren 2012-2013 behoorden voor de innovatieafdeling tot de tot dusver beste jaren. Met voldoening kijk ik terug op tien jaar duwen en trekken aan de rurale samenleving. De kansen en de ruimte die Kabelnoord mij hiertoe geboden heeft nopen mij tot eeuwige erkentelijkheid. Als aanjager, als vliegwiel maakten wij het verschil.
Al kort na mijn aantreden in 2004 had ik een droom: Noordoost-Friesland als proeftuin, als breedbandlaboratorium van het noorden. Nog vóórdat termen als Anticipeergebied Demografische Krimp, Living Lab, of braindrain waren uitgevonden. Hebben we dat bereikt? Is er inderdaad een meetbaar verschil? Ja, durf ik te stellen, dat verschil is er.