Minder geld voor sport, OZB niet omhoog

Dit hoofdartikel is eerder gepubliceerd in de Harlinger Courant

HARLINGEN – Het voorlopig laatste bedrijf van de brede discussie over gemeentetaken vond woensdagavond plaats in MFC Het Vierkant, met zo’n 35 deelnemers, waaronder naast publiek de zo goed als voltallige gemeenteraad, een burgemeester en twee wethouders. Digitale stemrondes onder de raadsleden leverden enkele opvallende uitkomsten op: voor het stadscentrum geen extra geld, duurder parkeren voor bezoekers,  inzet op in milieuopzicht zwaardere industrie, vasthouden aan het huidige sociale beleid, reïntegratiebeleid alleen als er ook banen beschikbaar zijn, sport en verenigingsleven hoeven niet te rekenen op extra geld, het ambtenarenapparaat kan soberder en de OZB-heffingen gaan niet, of maximaal 12,5 % omhoog.

“Geen slopende avond dit keer,” vatte wethouder Harry Boon na afloop de avond samen. “Eigenlijk ben ik verrast door zo’n boeiend sluitstuk van het hele proces.” Zijn collega Maria le Roy was het er mee eens. “Verrassend inderdaad. Bijvoorbeeld over het onderwerp sport en verenigingsleven. Toen ik hier in Harlingen kwam werken was bezuinigen op sport niet bepaald bespreekbaar. Vanavond blijkt dat de voltallige raad bereid is verenigingen 25 tot 40 procent van hun eigen kosten te laten dragen.” 

Discussieleider Arie Teeuw: “Bezuinigingsmogelijkheden blijken inderdaad te zitten in het sport- en verenigingsbeleid, maar ook bij het centrum en de Voorstraat, het Hannemahuis en de gemeentelijke dienstverlening. Extra opbrengsten komen uit het parkeren en de opwaardering van het gemeentelijk onroerend goed. Samen goed voor ongeveer één miljoen euro.”

Paul Schoute (VVD) vond het een ‘beste avond’. Het was zijn fractie die het eerst een takendiscussie aan de orde had gesteld. “Misschien hebben we het tijdens de discussiebijeenkomsten van de afgelopen maanden niet altijd heel zuiver over kerntaken gehad, maar het was zeker zinvol. Ik zie het zo: we zijn het als raad voorlopig eens over nieuw beleid, met een budget van toch al gauw een miljoen euro. Dat geeft lucht. Voorlopig hebben we de meerjarenbegroting op orde, maar we weten sinds kort al dat er extra kortingen op het gemeentefonds onderweg zijn van het Rijk. ”

ZZP’ers

Arie Teeuw en Frank Geene zijn de twee ZZP’ers – ze werken samen onder de noemer ‘De Kerntakendiscussie’ – die het hele proces hebben aangejaagd vanaf het begin in januari. Eerder al deden zij hetzelfde in gemeenten als Medemblik en Beesel. Zij lieten de raadsleden anoniem stemmen, met digitale stemkastjes. Na afloop van de stemmingen bespraken zij de uitkomsten. Niet iedere fractie was bereid publiekelijk te reageren. Jan Jellema van Harlinger Belang zei na afloop: “Het debat hoort thuis in de raadsvergadering. Daarvoor houden wij ons kruit droog.”

Arie Teeuw was een dag later nog steeds heel tevreden over het verloop. “Het hele proces was ook voor ons een worsteling, maar uiteindelijk hebben we de juiste toon gevonden, denk ik. De leden van raad hebben vanavond heel duidelijk laten zien wat zij belangrijk vinden voor Harlingen. En waar zij het geld vandaan willen halen. Het is Frank en mij opgevallen, dat dit een ‘andere’ gemeente is dan die wij gewend waren. De raadsleden kozen heel nadrukkelijk voor het in stand houden van de voorzieningen, de kwaliteit van de samenleving. Het resultaat laat zien, dat de Harlingers behoorlijk tevreden zijn over het leven in hun stad en dat de gemeenschap voor hen centraal staat.”

Opvallende uitkomsten

Uit eerdere discussieavonden was gebleken dat een krachtig winkelcentrum tot één van de grootste prioriteiten behoorde. Toch bleken de raadsleden niet happig op grote investeringen in die richting. Zij vonden de Voorstraat weliswaar belangrijk, maar alleen als er geen geld bij hoefde, of als de ondernemers zelf mee-investeerden. Over een zogenaamde citymanager waren de meningen verdeeld. Vijf van de veertien vonden zo’n manager niet nodig, de meeste anderen vonden dat de ondernemers de kosten van zo’n manager zelf maar moesten opbrengen, bijvoorbeeld via de heffing van reclamebelasting. Paul Schoute (VVD): “Eigenlijk doen we al aan citymarketing, door middel van de CVBV Westergo. Lijkt ons meer dan voldoende.”

Het toerisme blijft desondanks een belangrijke speerpunt in het gemeentebeleid. De raadsleden denken aan het aanjagen van slechtweervoorzieningen (zolang ondernemers die zelf betalen), verbetering van de verbinding tussen haven, stad en parkeergebieden, maar wel met hogere parkeertarieven voor de bezoeker van buiten de stad. Ateliers in de binnenstad in leegstaande winkelpanden werden door slechts vier van de veertien ondersteund. “Galerieën hebben we al genoeg. Zo stoot je ze het brood uit de mond,”  vond de VVD-fractie, maar Marga Liefting (Christen Unie) was het daar niet mee eens. “Dit is toch een win-winsituatie? De panden staan anders leeg en een atelier is geen galerie maar een activiteit. Een bruisend centrum is toch wat we willen?”

Economie en werk

Opvallend was het, dat slechts één raadslid twijfels had over het toelaten van bedrijven met zwaardere milieunormen in de havens. Alle anderen stemden vóór en er volgde geen debat over de bezwaren die de nabijheid van de Waddenzee zou kunnen oproepen. Werkgelegenheid en economische ontwikkeling kregen duidelijk voorrang. Een streven dat zich niet vertaalde in een wens om te investeren in extra scholing voor Harlingers, bijvoorbeeld door meer MBO-opleidingen naar Harlingen te halen. Op twee na stemden alle raadsleden daar tegen.

“Het opzetten van dergelijke instituten kost miljoenen,”  zei Wim Wildeboer (Wad ’n Partij). Reactie van Arie Teeuw: “Uit de discussieavonden bleek dat een gemeente zelf het heft in handen moet nemen. Het risico is groot dat een leerling die in een andere stad naar school is gegaan nooit meer terugkeert naar zijn oude woonplaats. Je moet niet denken aan miljoeneninvesteringen, maar aan gunstige vestigingsvoorwaarden.”

Participatiebeleid zou best wat minder kunnen, vonden bijna alle stemmers. Als er toch geen banen zijn, hoef je mensen ook niet te laten reïntegreren. Het levert een besparing van twee ton op. Stemmen uit de zaal: “Als je mensen niet meer voorbereidt op een baan, wordt hun afstand tot de arbeidsmarkt alleen maar groter, en je ontmoedigt hen nóg meer.” Een opmerking die niet leidde tot debat aan de raadstafel.

Sociaal beleid

De raad vindt dat de zwaksten in de samenleving mee moeten blijven doen. Het huidige beleid moet doorgezet worden, of er moet zelfs extra in geïnvesteerd worden. Dat geldt ook voor de integrale kindcentra, al vinden sommige raadsleden dat ouders best een bijdrage zouden kunnen betalen. Wie dacht dat de plantsoenen, parken en andere buitenvoorzieningen er bekaaid vanaf zouden komen, zat ernaast. De meerderheid is voorstander van voortzetting van het huidige beleid, of wil zelfs extra investeren, want ‘een mooi Harlingen trekt meer bezoek’.

De gemeente

De gemeentelijke organisatie kan echt wel wat soberder, vinden de meesten, bijvoorbeeld met behulp van een digitaal menu in plaats van telefonistes. Marga Liefting: “Helemaal niet mee eens. We moeten de telefonistes behouden. Het zijn banen voor mensen uit Harlingen. Zonde om die op te heffen!”

Het goede nieuws voor de burger: De OZB-heffingen moeten hetzelfde blijven, of slechts een klein beetje omhoog. Een burger in de zaal vond zelfs dat onzin: “Als het goed gaat met Harlingen komt er vanzelf meer geld binnen en is verhoging van de OZB toch overbodig?”

CDA-fractievoorzitter Hendrik Sietsma had er twijfels over: “Jarenlang hebben we de belasting laag gehouden. Nu lopen we ver achter op andere gemeenten. Er komt een moment dat er wat moet gebeuren, maar dan springen we van de vloer naar de zolder.”

Vervolg

Een en ander vormt een voorlopige tussenstand van de discussie over gemeentelijke taken. De heren Teeuw en Geene werken nu aan hun eindrapport. Het college van B & W zal hiermee aan de slag gaan. In de vorm van collegevoorstellen krijgt de gemeenteraad de resultaten voorgelegd. Het echte debat zal pas dan losbarsten.