Hoe schippers van zeilklippers al vroeg de kansen van internet zagen
MONNICKENDAM – Het was in januari 2001 dat een zevental schippers besloot tot het oprichten van een marketingplatform: ‘zeilklippers.nl’. Alle zeven waren zij zelfstandig actief in de zeilchartervaart. Zelfstandig? Ja, in de betekenis van ‘onafhankelijk van de boekingskantoren’, destijds nog oppermachtig. Samen staan we sterk, was hun motto. Zeventien jaar gingen voorbij. Het collectief bestaat nog steeds en groeide gestaag, naar 38 schepen. Begin maart maakte de vereniging ‘zeilklippers.nl’ de balans op en Schuttevaer was erbij.
In het begin van de 21e eeuw was het internet sterk in opkomst. ‘Booming’, in de woorden van de Jaap Klok, de huidige voorzitter. De initiatiefnemers van destijds waren Alfred Vellekoop, Bob Bel, Hans Venema, Jan van Aartrijk, Koos Oudhuis, Sacha Emmerik en de auteur van dit artikel, Gijs van Hesteren. Allemaal beschikten zij op dat moment al over een goed functionerende website. Zeilklippers.nl werd hun gezamenlijke toegangspoort naar het internet. De eisen aan de sites van de nieuwe toetreders: zelf de boekingen afhandelen, geen weblinks naar boekingskantoren, wél links naar collega-schepen en naar zeilklippers.nl.
Nog geen jaar later was het collectief al gegroeid naar achttien schepen. Een woordvoerder in 2002, geciteerd in een artikel in de Spiegel der Zeilvaart: ‘Het is geenszins de bedoeling dat zeilklippers.nl uitgroeit tot een rederijtje. We hebben allemaal zo onze redenen om zelfstandig te zijn en dat willen we ook zo houden. De site combineert het sterke van een boekingskantoor: het bieden van een centraal keuzepunt, met het sterke van zelfstandig ondernemen: je eigen koers varen.’
De internetrevolutie heeft zich intussen tot in alle hoeken van de samenleving verbreid. Vandaag de dag zijn er veel meer schippers en reders die hun eigen marketing verzorgen, of die werken op coöperatieve basis. Het web maakte het mogelijk. Secretaris Xandra Ockers: ‘We hebben zeker invloed uitgeoefend op de markt voor zeilreizen. In je eentje heb je nooit de kracht die je met zijn allen hebt. Zeilklippers.nl was voor ons de enige manier om zelfstandig te blijven in een markt die zeker toen, maar ook nu nog beheerst wordt door grotere boekingskantoren.’
Voorzitter Jaap Klok draait al een tijdje mee. ‘Van het begin af aan vaar ik vanuit Zierikzee. De kantoren waren er niet erg actief. Ik deed wel zaken met Channel Cruises, maar de exclusiviteit die men bedong waren altijd een punt van discussie. De meeste boekingen deed ik zelf. Ergens rond 2003 werd ik gebeld door Jan van Aartrijk, die toen nog voer met de eenmastklipper ‘Avontuur’. Voor mij is zeilklippers.nl gewoon een tool, een stuk gereedschap. En ik heb weinig collega’s in Zeeland. Zo houd ik contact met andere schippers.’
‘Vanaf 2003 ben ik zonder onderbreking lid geweest geweest. Tussen 2006 en 2010 zat ik in het bestuur. Dat waren af en toe tumultueuze jaren. Het internet was booming. We waren het lang niet altijd eens over de te varen koers. Hoe om te gaan met reserveringssystemen en boekingen? Intussen weten we hoe we het hebben willen. De internetsurfende bezoeker leiden we zo snel mogelijk naar de site van één van onze leden.’
Het is nu een stuk kalmer in de vereniging. ‘Het bestand van 38 leden is behoorlijk constant’, zegt Xandra Ockers. ‘Wel merken we dat de vroegere betrokkenheid wat minder is geworden. Misschien omdat de zaken soepel lopen.’
Dat vindt ook Jaap Klok. ‘Na 2010 was ik een paar jaar ‘gewoon’ lid, omdat ik aan het verbouwen was. Sinds drie jaar ben ik nu voorzitter. Ik merk dat de opkomst bij vergaderingen taant. De belangstelling voor bestuurlijke dingen loopt terug. Geen stormachtige bijeenkomsten meer. Omdat het goed gaat? Ik weet het niet.’
In de loop der jaren is de website van zeilklippers.nl een aantal malen herzien. ‘We willen goed vindbaar zijn en we leiden belangstellenden zo snel mogelijk door naar één van de leden’, aldus Klok. ‘Hiervoor huren we externe expertise in, in de persoon van Sjoerd van Tilburg.’
In de praktijk blijkt dat bij sommige leden weinig, en bij anderen juist veel boekingen tot stand komen. Tijdens de vergadering gaat Van Tilburg in op de effectiviteit van de website. ‘Sinds begin 2017 draait de nieuwe versie. Deze presteert erg goed’, zegt hij. ‘Veel beter dan de oude. Zorg wel dat je de inhoud actueel houdt en dat de onderlinge links goed zichtbaar en werkend zijn. In 2017 waren er 307 boekingsaanvragen, 4472 keer is er gelinkt naar een externe website en er zijn zestig e-mails verzonden naar individuele leden. De schippers die hun boekingsagenda openbaar maken krijgen de meeste aanvragen. Het zijn vooral Nederlanders die de site bezoeken.’
Door Gijs van Hesteren
Dit artikel verscheen eerder in Weekblad Schuttevaer van 14 maart 2018