We kijken terug op 1945-2020. Vijfenzeventig jaar vrede, gelijkheid, broederschap. Nou ja, in elk geval vrede. Nou ja, in elk geval vrede in Noordwest-Europa.
Over gelijkheid verschillen we van mening, zolang de rijken steeds rijker worden en de armen armer. En onze broeders zien we maar al te vaak als vijanden. We mogen niet wegkijken, zeiden de koning en Grunberg op de vierde mei. Wat we vandaag gewoon gaan vinden, wat we nu niet willen zien, legt de kiem voor toekomstig kwaad. Lees verder Chorus 500, nondeju→
Princess Dock in Hull op een ingekleurde ansichtkaart uit het begin van de vorige eeuw. (Collectie N.P. Pellenbarg)
Zeemansberichten uit WO I
Hoe hield een verliefde zeeman 100 jaar geleden contact met zijn geliefde? Via prentbriefkaarten. Zo ook zeeman Jan de Jong uit Harlingen, die er tussen 1912 en 1916 talloze schreef aan zijn verloofde. Meer dan een eeuw later vond kleinzoon Adri de Boer de correspondentie terug in een schoenendoos. Hij deelde de inhoud met de gepensioneerde waterstaatingenieur Nico Pellenbarg. Lees verder ‘Dus lieve vrouw, wees maar niet ongerust’→
Maandagochtend, hoogwater. Klokslag tien uur hijsen onder meer de Hollandia, de Voorwaarts, de Willem Jacob en de Boreas de zeilen, voor de 25ste editie van de Slag in de Rondte. (Foto: Gijs van Hesteren)
Strategie ‘Slag’ bepaald door oostenwind
HARLINGEN – Normaal gesproken wordt de ‘Slag’ beheerst door Atlantische depressies met harde wind en extra hoge tijen. Dit jaar leek de 25e editie van deze marathonwedstrijd voor schippers van historische vrachtzeilschepen een vakantie-uitstapje te worden. De zonnige perioden waren ongetwijfeld mooi meegenomen, maar als je lange afstanden moet afleggen heb je niet zoveel aan een oostelijk briesje kracht twee tot drie. Voor een aanvaardbaar puntentotaal zal je ‘moeilijke’ waddenhavens als Noordpolderzijl en De Cocksdorp moeten aandoen. Dat lukte niet alle deelnemers.
Schipper Henk Teuben en zijn bemanning. ‘Voor de wind gaat de Voorwaarts iets harder, maar bij het volgende wantij loopt hij net als wij evengoed vast.’ (Foto: Gijs van Hesteren)
HARLINGEN – Onderdeel van het veelomvattende project ‘De Nieuwe Afsluitdijk’ is het verhogen en versterken van de huidige dijk. Het bouwconsortium Levvel (BAM, Van Oord en Rebel) bouwde hiertoe onder meer een betonblokkenfabriek. Daartoe huurde men van Port of Harlingen een tien hectare groot terrein aan de Industriehaven. Gedeputeerde Avine Fokkens (VVD) benadrukte bij de feestelijke opening de vernieuwende aanpak, de mogelijkheid de fabriek te demonteren en elders opnieuw te gebruiken, de CO2-besparing van 56% en de situering vlakbij de Afsluitdijk; die maakt vervoer over water mogelijk.
Gedeputeerde Avine Fokkens: ‘Opsteker voor gemeente Harlingen en provincie Fryslân.’ (Foto: Gijs van Hesteren)
Nikki Foltýnová: ‘Zeilen doe je niet op de klok. Hier leef je bij het moment.’ (Foto’s: Gijs van Hesteren)
Waddenzee trekt internationaal personeel
HARLINGEN – Er komt heel veel internationaal personeel af op de historische zeilschepen die met passagiers varen in de Waddenzee. Ligt het aan het eigenzinnige Nederland, aan de schilderachtige stad Harlingen of aan de karakteristieke zeilvloot? Misschien laten Zwitsers, Polen, Tsjechen en Amerikaanse Belgen zich inderdaad inspireren door de romantische, zoutwaterzeilende vrachtschepen. Het fenomeen ‘bruine vloot’ is tamelijk uniek in de wereld. Alleen al vanuit Harlingen vertrekken wekelijks meer dan zeventig schepen met betalende gasten naar zee. Alleen in Nederland kom je commerciële zeilvaart tegen op deze schaal. Lees verder Zeilmaten uit verre landen→
Ondanks voorjaarssneeuw stonden de kades van de Zuiderhaven toch regelmatig zwart van de mensen. Wel zo prettig voor de shantikoren, ambachtslieden, de stadsharmonie en de standhouders. (Foto’s: Gijs van Hesteren)
HARLINGEN – Ieder jaar opent het vaarseizoen van de zeilcharterschepen met de Vlootdag. Die wordt in grote eendracht georganiseerd door de Verenigde Bruine Zeilvaart Harlingen (VBZH), de gemeente Harlingen en de boekingskantoren: Rederij Vooruit, Schipperscoöperatie Historische Zeilvaart Harlingen, Traditional Sailing Charter, Zonnewind Zeilreizen en Holland Sail. Het grote nieuws was deze keer dat er ook in 2022 een Sail Harlingen zal plaatsvinden.
Zware boeg- en hekgolf. Schipper en persmensen genieten. (Foto: Gijs van Hesteren)
Van de USA naar Normandië, Engeland, Nederland en weer terug
HARLINGEN – Daniel Starks in de Amerikaanse staat Wyoming is trots op zijn collectie van 120 militaire voertuigen. Hij toont deze vanaf volgend jaar aan het publiek in zijn nieuwe National Museum of Military Vehicles. Hij vond dat er ook een landingsvaartuig dat tijdens D-Day was ingezet bij hoorde. Een Brabants bedrijf kreeg de opdracht om op onderzoek uit te gaan. BAIV Maarheeze vond zo’n vaartuig uiteindelijk in het Engelse graafschap Kent. Het restauratiewerk werd gegund aan de Franeker Scheepswerf Talsma. De uitvoering van het werk vond plaats bij onderaannemer Scheepstimmerbedrijf Feith in Harlingen, onder projectleiding van E.E.S. Taxaties. Het vervolg? Via de stranden van Normandië terug naar de USA. Lees verder Oplevering en proefvaart landingsvaartuig D-Day→
HARLINGEN – Vijfenzeventig jaar lang wierp de vuurtoren van Harlingen zijn licht over haven en Vaarwater langs de Pollendam. In 1998 verloor het bouwwerk zijn functie als baken voor de scheepvaart. Het werd omgebouwd tot éénkamerhotel met een uniek uitzicht. Dat is nu twintig jaar geleden en daarom kwam landmeter Kees van Hamersveld naar Harlingen voor een vuurtorenlezing.
(Foto: Gijs van Hesteren)
De zaal in Museum het Hannemahuis zat vol. Met overwegend wat oudere belangstellenden, vaak met een nautische of cultuurhistorische achtergrond. Van Hamersveld: ‘Ik ben niet de enige met deze interesse. De Nederlandse Vuurtorenvereniging telt zo’n 440 leden. Voor mij persoonlijk zijn vuurtorens echt een geo-dingetje. Natuurlijk, ze liggen altijd aan zee en dat is leuk. Meestal op een mooie plek en dat is ook goed. Maar mijn interesse is vooral landmeetkundig. Ik heb mijn hele leven gewerkt als landmeter, vandaar. Elke toren vertelt zijn eigen verhaal. In mijn boek staan er wel vijftig. Ik heb ze persoonlijk bezocht en gefotografeerd en de achtergrondgegevens verzamelde ik de afgelopen twintig jaar uit kranten, brochures en boeken.’ Lees verder Het belang van vuurtorens voor scheepvaart en cartografie→
HARLINGEN – Regelmatig organiseert Jeanine Otten van Museum Het Hannemahuis lezingen over maritieme onderwerpen. Ditmaal sprak Sandra Comis over de kleding van walvisvaarders. ‘Van kou had men in de zeventiende eeuw waarschijnlijk minder last’, legde de Voorschotense archeologe uit. ‘Korte jasjes, zij het vaak in twee of drie lagen, pofbroeken, lange geweven kousen, lage schoenen, alles volgens de toenmalige mode. We vinden eigenlijk zelden zulke oude textielresten.’
Sandra Comis: ‘Ik heb me laten omscholen. In de archeologie is geen droog brood te verdienen’. (Foto: Gijs van Hesteren)
‘Niemand weet daar raad met deze textielresten’
Voor een onderzoek in opdracht van het Arctisch Centrum van de Rijksuniversiteit Groningen ontdekte Comis eind jaren zeventig, begin jaren tachtig bij Smeerenburg op Spitsbergen en in vijftig graven op het eilandje Zeeuwse Uitkijk een groot aantal kledingstukken. Normaal gesproken verdwijnen die het eerste op archeologische vindplaatsen. Ze vergaan door vocht en schimmels. Dankzij het poolklimaat echter is daar veel bewaard gebleven. Het leidde tot de grootste collectie van 17e en 18e-eeuwse werkmanskleding van Europa. Lees verder Modieus naar Spitsbergen→
‘Met mijn boek wil ik de mensen aan het denken zetten’. De kade in de Harlinger Visserijhaven ligt vol met kotters, want deze week houden de Urkers hun Biddag. Ze maken tijd vrij voor onderhoud en de pulsvissers reizen af naar Den Haag. (Foto: Gijs van Hesteren)
HARLINGEN – ‘De mensen weten niet wat er gebeurt op het Wad. Overheden en onderzoekers beheren vanaf hun kantoor. Aan de echte passie voor de zee lopen ze voorbij. Passie die je vindt bij de garnalenvissers langs de Friese en Groninger kusten. Dáár wilde ik iets van laten zien.’ Willem Wilstra is een goedlachse en actieve zestiger. We spreken hem in de kantine van het CIV, de Visserijcoöperatie.
‘Een soort tweede huiskamer voor mij’, zegt hij. Zodra het gesprek gaat over het Wad, of over varen op het Wad, klaart zijn gezicht op. ‘Varen was en is mijn leven. Tussen 1964 en 1976 werkte ik voor de Reddingsmaatschappij. Ik was stuurman, later schipper. Vanuit Oostmahorn voer ik met de Insulinde en de gebroeders Luden. Later begon ik voor mezelf. Ik deed seismologisch onderzoek voor LNV (het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, red.). Elke meter van het Wad heb ik bevaren. Een vrij leven; als je gezond bent en kunt werken is er niets mooiers in deze wereld.’ Lees verder Fotoboek garnalenvisserij op het Wad→
