Ter afwisseling op de serie ‘Van Horrorwinter naar motorzomer, ‘over mijn tweewielerbelevernissen in 2020, kijk ik in dit verhaal wat verder terug. Naar vijftig jaar geleden om precies te zijn.
Een Puch, een Tomos en twee jongens op reis
Het leven hangt van toeval aan elkaar. Gisteren ook weer. Ik rijd de straat uit, nadat ik mijn ‘nieuwe’ Moto Guzzi California II heb laten zien aan mijn jongste zoon. Een lang gekoesterde wens, deze motor; eindelijk heb ik een goeie gevonden. Op de hoek staat een schuurdeur open. Ik zie een Lomax staan, een kitcar op basis van een 2CV. En ervoor staat een olijfgroen Puchje. Ik rijd verder, maar het Puchje laat me niet los. ’s Avonds lees ik mijn e-mail. Ene Cor van Breukelen heeft me een bericht gestuurd. Op mijn weblog trof hij mijn artikel ‘Van Puch met hoog stuur naar Matchless caféracer‘ aan. Dat schreef ik ooit voor ‘Satisfaction Guaranteed’, het clubblad van de AJS & Matchless Vereniging.
In december 2018, tijdens mijn uitstapje naar Phuket, Thailand hield ik aantekeningen bij. In enkele afleveringen publiceer ik deze op mijn weblog. Dit is aflevering 7.
Brommen en zeilen op Phuket (7)
Proefzeilen Rama Rama
Zeilen met de Rama Rama. (Foto: Christian Bodart)
Proefzeilen met de Rama Rama. Dát valt mee. Het bootje is klein, maar zijn daden benne groot. We zeilen een mijl of vier, vijf de zee in. Daar staat aardig wat deining, uit verwarde richtingen bovendien. Het scheepje volgt elke rimpel in het wateroppervlak. Het is handig als de opvarenden beschikken over een sterke maag en niet te snel zeeziek worden. Gelukkig heb ik daar nooit last van.
Aan de einder wordt de lucht donkerder. We gaan overstag en zeilen naar de baai ten noorden van Ao Yon. Daar ankeren we bij de Beach Bar. Christian roeit ons naar het strand en we gaan lekker wat eten. De lucht is intussen pikzwart en niet veel later regent het pijpenstelen. Niet lang. Na een minuut of tien is het klaar. We drinken ons glas leeg en roeien terug naar de catamaran. Nog effe een leuk stukje zeilen en dan is het mooi geweest. Christian voelt zich na het varen samen met mij ineens een stuk zekerder over zijn plan.
Reparatietrip naar Phi Phi
Makz vraagt mij of ik zin heb om mee te gaan naar Phi Phi. Hij is gebeld door de Zuid-Afrikanen. “Oei, Richard weer aan de lijn!”
De motorkoeling staat droog, zo te horen. Via de telefoon krijgt Makz de problemen niet opgelost. Richard lijkt me kritisch, niet gemakkelijk en bovendien tamelijk a-technisch. Hij vindt overal iets van maar luistert niet goed naar de antwoorden op zijn vragen. Tja, hij is en blijft een klant. Dan maar naar het eiland Phi Phi, een zeemijl of twintig verderop in de Andamaanse Zee.
Makz vind het wel prettig dat ik meega. Mentale steun, zegt hij. Hij gedraagt zich nogal chaotisch. In Phuket, onderweg naar de ferry-terminal kopen we in vele winkeltjes allerlei meuk die hij nodig zou kunnen hebben bij de eventuele reparaties, waaronder een koppakking voor de Kubota (niet denkbeeldig, gezien het oververhitten van de koeling). De pakking bewaak ik met mijn leven tegen zoekraken of verbuigen.
In december 2018, tijdens mijn uitstapje naar Phuket, Thailand hield ik aantekeningen bij. In enkele afleveringen publiceer ik deze nu op mijn weblog. Dit is aflevering 6.
Brommen en zeilen op Phuket (6)
Christian en ik scooteren naar een scheepswerf, het moderne Asian Phuket Marine. Christian heeft er wel eens gestaan met zijn catamaran. Of ik het leuk vond om die werf eens te bekijken. We rijden door een wat rommeliger en armoediger deel van de stad – hoewel ook daar overal dikke, glanzende pick-ups af en aan rijden. Verder vooral veel loslopende honden, brommers, scooters, werkplaatsjes, eettentjes en werfachtige bedrijvigheid.
Chris zei me een paar dagen geleden, dat de Thais veel te dure auto’s kopen. Dat doen ze met veel te hoge leningen, die ze eigenlijk niet kunnen betalen. ”Verkeerde prioriteiten”, volgens Chris. “Ze zouden het geld beter kunnen investeren in business, maar ja, heel veel Thais leren eigenlijk niet veel op school. De scholen zijn waardeloos. Als een leerling iets aan de leraar vraagt, krijgt hij een draai om de oren. Vragen stellen is brutaal, vinden de docenten. En als ze van school komen kunnen ze dus niets.”
Het zijn woorden die ik voor zijn rekening laat, want het bedrijf staat er prima opgeruimd en bedrijvig bij. Geen troep, geen rondslingerend gereedschap. Wél overal geparkeerde Honda-brommertjes, zoals overal in het Verre Oosten.
Scheepswerf Asian Phuket Marine. (Foto: Gijs van Hesteren)
In december 2018, tijdens mijn uitstapje naar Phuket, Thailand hield ik aantekeningen bij. In enkele afleveringen publiceer ik deze nu op mijn weblog. Dit is aflevering 5.
Brommen en zeilen in Phuket (5)
Eten met Christian, bij Noy.
Gebakken eieren met spek en koffie in het Used Books Café. Daarna ga ik een beetje meeklussen aan de charterboot. Die moet schoon voordat de klanten komen. Op dat moment komt Christian aan op het strand.
Makz heeft me gevraagd of ik samen met deze Belgische kennis van hem een catamaran naar Maleisië wil zeilen. Die boot moet af en toe Thailand uit. Het heeft iets te maken in- en uitvoer en ik weet niet wat voor bureaucratie. Vraag ik nog wel een keer. Het zeilen lijkt me een goed idee.
Samen met Christian wandel naar een cafeetje en daar maken we verder kennis. Hij komt uit Wallonië en afgezien van een paar Vlaamse krachttermen spreekt hij geen Nederlands. We houden het op Engels, want mijn Frans is roestig. Christian is een oude vriend van Makz uit de tijd dat die een duikschool had in de Rode Zee. Het schijnt nogal wat bijzonders geweest te zijn, want Christian praat met veel respect over Makz.
Later ga ik samen met hem zijn catamaran verhalen naar een plekje dichter bij het strand. Het scheepje heeft een aantal weken ten anker gelegen en dat kan je voor de veiligheid maar beter zo ver mogelijk van de vaste wal doen. Nu hij bezig gaat met de cat is het handiger dat hij niet zover hoeft te roeien met zijn bijbootje, dus liever niet een kilometer de zee in. Lees verder Engels spreken met een Belg→
In december 2018, tijdens mijn uitstapje naar Phuket, Thailand hield ik aantekeningen bij. In enkele afleveringen publiceer ik deze nu op mijn weblog. Dit is aflevering 4.
Brommen en zeilen in Phuket (4)
We gaan bij Tjeb thuis eten. Dat is heel bijzonder, zegt Makz, want ze nodigt zelden vreemdelingen uit, laat staan farangs. Ik zie het als een grote eer. Eerst gaan we een biertje doen in een cafeetje verderop. Dat is ook om zijn vriend Chris aan mij voor te stellen. Die woont al vijftien jaar in Thailand. Chris verhuurt óók catamarans en is onder andere agent voor jachtentransporten. Hij bracht zijn jonge jaren door in Muiden. Café Ome Ko, “wat toen eigenlijk een bordeel was”, Herman Brandsma, Jan Schoen, Willem Trekkast, Rooie Gerrit. En ken je die-en-die? Enzovoorts. Chris lijkt me behoorlijk bijdehand, maar hij is open en hartelijk. We genieten van een drankje en we hebben een klik.
We halen Valentino even op. Zij springt zonder hulp in het zijspan van Makz. (Foto: Gijs van Hesteren
Vervolgens naar de woning van Tjeb. Zij blijkt een uitstekende kok. We smullen van haar Thaise gerechten. We zitten niet aan een tafel, zoals we in Europa zouden doen. Wie bij mensen thuis komt eten gaat zitten op een matje op de vloer. De schalen met het eten staan in het midden. Knars, krak, zeggen mijn knieën. Mijn kleermakerszit is niet meer wat ie geweest is, haha. De zoon en dochter van Tjeb eten niet mee, maar lopen wel rond in huis. Ze zijn puber of jong-volwassen. Druk met smartphones en laptops, geloof ik. Lees verder Thais eten en een geitje→
In december 2018, tijdens mijn uitstapje naar Phuket, Thailand hield ik een dagboek bij. In enkele afleveringen publiceer ik het nu op mijn weblog. Dit is aflevering 3.
Brommen en zeilen in Phuket (3)
Thailand is het land van het donkerbruine gepruttel van lichte Honda-motortjes. De gemotoriseerde tweewieler is vervoermiddel nummer één in Thailand. “Iedere Thai heeft er een”, zegt Makz. “En ze doen alles met de brommer. Ze lopen alleen van de brommer naar de voordeur, of van de voordeur naar de brommer.”
Het klopt. Niemand loopt of fietst. Je ziet alleen gemotoriseerd vervoer. Veel moderne vierwielers van vooral Japanse en Koreaanse merken. En voor elke auto die je tegenkomt zie je twintig brommers, scooters en motoren. Voor een deel een rijdend museum. Vooral veel Honda’s C50, Cub en Super cub trouwens. Daar heeft Honda er wereldwijd zo’n honderd miljoen van verkocht. Zo te zien ook in Thailand een paar. Soms hangen ze van ijzerdraad aan elkaar, maar ze doen het! Ik noem ze in dit verhaal ‘brommer’, maar dat is toch iets anders dan wat wij er in Nederland mee bedoelen. Een braaf op 45 km/u afgestelde snelheid kent men niet. In dat opzicht zijn het allemaal motoren. Zestig is wel het minste dat ze halen, sommige hebben veel meer dan 50 cc en lopen over de honderd.
Honderd miljoen verkochte Honda’s – in alle verschijningsvormen. (Foto: Gijs van Hesteren)
In december 2018, tijdens mijn uitstapje naar Phuket, Thailand hield ik een dagboek bij. In enkele afleveringen publiceer ik het nu op mijn weblog. Dit is aflevering 2.
Brommen en zeilen in Phuket (2)
Mijn dochter Wies zet me tegen de middag af op Schiphol. Het inchecken, de paspoortcontrole en het aan boord gaan bij een Airbus A-310 van Cathay Pacific verlopen volgens plan. Het is een klere-eind vliegen, ontdek ik al snel, maar ondanks gebrek aan beenruimte weet ik het 11,5 uur vol te houden. In Hongkong zal ik overstappen. Prettig om even de benen te strekken. Van Hongkong naar Phuket, het tweede deel van de reis, duurt een uur of drie. Alles bijeen vlieg ik 15.000 kilometer. Het is toch magisch, zo’n vliegreis. Volgens het beeldschermpje in de stoel vóór mij passeren we plaatsen als Sint Petersburg, Moskou, het Oeral-gebergte, de Gobi-woestijn.
Het vliegveld in Hongkong lijkt onwerkelijk. Heb je één vliegveld gezien, dan heb je ze allemaal gezien, dat klopt. Toch is het anders. Het is er vroeg in de ochtend en door de grote ramen zie ik als in een film wazige, middelgrote bergen en de Chinese Zee.
Vliegveld Hongkong. (Foto: Gijs van Hesteren)
De dag van aankomst, Phuket International Airport. Met stramme benen verlaat ik het vliegtuig van dochtermaatschappij Cathay Dragon Airlines. Hoe kom ik bij de uitgang van de luchthaven? Ik sta in een verkeerde rij, voor ingezetenen van landen die geen visumverdrag met Thailand hebben. Ik heb het snel door en sluit aan bij een langere rij, die me door de douane voert. “Wat komt u doen in Thailand?” vraagt de beambte. Ik ben journalist én zeeman. Journalisten zijn meestal niet erg populair in militaire dictaturen, zoals Thailand er één is sinds de staatsgreep van enkele jaren geleden. Ik houd het daarom op “zeeman” en meld dat ik een vriend kom helpen in zijn charteragentschap. Ik mag het land in.
In december 2018, tijdens mijn uitstapje naar Phuket, Thailand hield ik een dagboek bij. In enkele afleveringen publiceer ik het nu op mijn weblog. Dit is aflevering 1.
Zondag 2 december – Urenlang vliegen
Inge hield helemáál niet van vliegen, en nog minder van láng vliegen. Zo kwam het, dat ik in mijn leven nog nooit verder was gekomen dan Europa. Althans met een vliegtuig, want in 1980 waren zij en ik met de motor naar Marokko – Noord-Afrika immers – heen en weer gereden. Hoe het ook zij, Inge leeft niet meer en ik hoef alleen mijn eigen afweging te maken.
Maz, Tjeb, de Dnjepr en de Moto Guzzi. TT van Elst 2016. (Foto: Inge van Hesteren)
Sommige dingen gebeuren vanzelf, zonder dat je er van te voren diep over hebt nagedacht. Zo was het nu ook. Vorig jaar maakte ik per motor een vakantiereis door Oost-Europa. De reis had net zoveel te maken met vakantie als met rouwverwerking. De trektocht heb ik verwoord in een reisboekje, ‘De Vierkante Stoomboot’, gepubliceerd via de webwinkel van Amazon. Voor 2018 had ik iets vergelijkbaars in de zin. Waarom zou ik de Marokko-reis niet eens overdoen? De BMW K100 stond nog altijd klaar en wie weet zat er een nieuw verhaal in.
HARLINGEN – Zaterdag was het zo ver: het gezamenlijke feest van de Puch en Tomosclub Nederland met de Harlinger Puchpsycho’s. Vooral de wat oudere lezers zullen zich de brommers met de hoge sturen en de grote fietsbellen herinneren. Gedurende het hoogtepunt van het bromfietstijdperk identificeerde vooral de stadsjeugd zich massaal met deze Puch’s en Tomossen.
Jong en oud houdt van Puch en Tomos.
De Puch werd sinds de jaren vijftig gebouwd in Oostenrijk. In Slovenië bouwde men de één-op-één gekloonde Tomos. Jarenlang zette het publiek de brommers in als boodschappenfiets, maar plotseling, in het midden van de jaren zestig, vond de jeugd in Den Haag en andere grote steden inspiratie in de vrijgevochten film ‘Easy Rider’. In navolging van de Amerikaanse choppers verbouwden zij hun brommertjes tot hun eigen Harley-Davidsonvariant.
Oude brommers eren levensgenieter met memorial run vanuit Harlingen
Willem Roggen was de Harlinger profeet van het brommervirus. Een excentrieke ouwe seun was hij, die van het leven een feest maakte. Hij is er niet meer, maar zijn voorbeeld en zijn herinnering wordt levend gehouden door de jaarlijkse “Willem-Roggenrit”. Honderden liefhebbers van klassieke bromfietsen trekken in juni naar de café ’t Skûtsje. Op de hoek van het Franekereind en de Heiligeweg starten zij voor een rit door het Friese greidelân.
